مستند در پناه بلوط ساخته مهدی نورمحمدی
در پناه بلوط
شبکه افق
در پناه بلوط
فیلم
در پناه بلوط عنوان فیلم مستندی به کارگردانی مهدی نورمحمدی است که در سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر اکران شد.
رها ماهرو : بازدیدکنندگان عزیز ، از شما درخواست می کنیم تا نظر و انتقادتان را راجع به مستند در پناه بلوط ساخته مهدی نورمحمدی که از شبکه افق پخش می شود در وبسایت رها ماهرو برایمان بفرستید
در پناه بلوط
کارگردان مهدی نورمحمدی
تدوین صادق رضانیا
تاریخ‌های انتشار
۱۳۹۲ ، ایران
در پناه بلوط عنوان فیلم مستندی به کارگردانی مهدی نورمحمدی است که در سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر اکران شد. این فیلم نامزد دریافت پنج جایزه از جمله:بهترین کارگردانی فیلم بلند،بهترین کارگردانی بخش علمی ـ زیست‌محیطی ،بهترین تصویربرداری ،بهترین تدوین و بهترین دستاورد فنی شد که در نهایت توانست دو جایزه بهترین کارگردانی فیلم بلند (مهدی نورمحمدی) و بهترین تدوینگر (صادق رضانیا) را کسب کند. این مستند هم چنین جایزه ویژه داوران، دیپلم افتخار جشنواره چهل و پنجم رشد را نیز دریافت کرد. نور محمدی از تحقیق و پژوهش ویژه، زمان چهارساله ساخت و بیش از چهارصد روز تصویر برداری اثر خبر داد.مستند "در پناه بلوط" پس از نمایش با بازخورد های مثبتی روبرو شد. کیفیت ساخت، نوع روایت و تلاش برای ایرانی بودن از ویژگی های این مستند ذکر شده است.
موضوع
این فیلم مستند به بررسی و شیوه زندگی سنجاب ایرانی در جنگل‌های بلوط استان ایلام و همچنین خطرهایی که از سوی انسانها از جمله شکار و از بین بردن محیط زندگی و در معرض انقراض قرار دادن سنجاب‌هاست می‌پردازد.
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
مستند در پناه بلوط
مستند «در پناه بلوط» فیلمی زیبا و موفق درباره سنجاب‌های ایرانی است، فیلمی که عرصه‌های جدیدی در فیلمسازی حیات وحش ایران گشوده است. این مستند به بخش مسابقۀ هفتمین جشنواره سینماحقیقت راه یافت. این فیلم مستند به بررسی و شیوه زندگی سنجاب ایرانی در جنگل‌های بلوط استان ایلام و همچنین خطرهایی که از سوی انسانها از جمله شکار و از بین بردن محیط زندگی و در معرض انقراض قرار دادن سنجاب‌هاست می‌پردازد.
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
گفتگو با مهدی نورمحمدی کارگردان مستند «در پناه بلوط»؛
روایتی از زندگی سنجاب های ایرانی در جنگل های ایلام
خبرگزاری کردپرس _ایلام: «در پناه بلوط» یکی از فیلم‌های مستند حیات وحش ایران و غرب کشور است که یک ساعت تمام مخاطب را با زیبایی‌ها و چالش‌های زندگی سنجاب ایرانی در طبیعت بکر ایلام و جنگل‌های زیبای بلوط غرب کشور درگیر می‌کند. پیش‌تولید این مستند ا زسال 1389 توسط مهدی نورمحمدی شروع و در پایان سال 1391 نسخه اولیه این فیلم برای بازبینی ورفع نواقص، آماده نمایش شد. درنسخه اولیه‌ی این مستند بیشتر رفتارهای سنجاب ایرانی به تصویرکشیده شده است اما جای صحنه‌های تولد، شیردادن و مراقبت سنجاب مادر از بچه در این مستند خالی بود به همین منظور"مهدی نورمحمدی"تهیه کننده و کارگردان فیلم به همراه گروه تولید بر آن شدند تا تصاویر تولد سنجاب ایرانی را برای اولین بار ثبت و به این فیلم اضافه کنند. تولید این مستند زیبا که اثری است ارزشمند و تاریخی در حیطه مستندهای حیات وحش ایرانی بهانه ای شد تا با مهدی نورمحمدی کارگردان و تهیه کننده خوش آتیه ایلامی به گفتگو بنشینیم که حاصل آن در ادامه می آید.
کارگردان بهترین فیلم بلند سینماحقیقت در گفتگو با مشرق؛
برابریِ مستند "در پناه بلوط" با مستندهای نشنال جئوگرافی/ نبوغ مستندساز ایلامی با دست خالی/ ماجرای 400 روز فیلمبرداری از سنجاب‌ها
...حالا دیگر می‌دانستیم که برای هر موضوع دقیقاً چه زمانی از روز یا ماه یا سال باید در جنگل حاضر باشیم. با این اوصاف،400 روز برای تصویربرداری صرف شد که شاید در تاریخ مستندسازی ایران بی‌سابقه باشد.
گروه فرهنگی مشرق ـ مستند «در پناه بلوط» فیلمی زیبا و موفق درباره سنجاب‌های ایرانی است، فیلمی که عرصه‌های جدیدی در فیلمسازی حیات وحش ایران گشوده است. این مستند به بخش مسابقۀ هفتمین جشنواره سینماحقیقت راه یافت و بجز در بخش پژوهش، نامزد دریافت پنج جایزۀ دیگری شد که می‌توانست در آنها برگزیده شود؛ بهترین کارگردانی فیلم بلند، بهترین کارگردانی بخش علمی ـ زیست‌محیطی، بهترین تصویربرداری، بهترین تدوین و بهترین دستاورد فنی.
«در پناه بلوط» در مراسم اختتامیه جشنواره که شامگاه سه‌شنبه 26 آذر در تالار وحدت برگزار شد، در نهایت دو جایزه دریافت کرد: بهترین کارگردانی فیلم بلند (مهدی نورمحمدی) و بهترین تدوینگر (صادق رضانیا).
گفتگوی مشرق را با مهدی نورمحمدی کارگردان ساکن ایلام، که در حاشیه همین جشنواره صورت گرفته است در ادامه می‌خوانید.
******
* طرح مستند «در پناه بلوط» از کجا آمد؟
ـ طرح از خودم بود. از سال‌ها قبل دلم می‌خواست در مورد نابودی جنگل‌های بلوط ایلام فیلم بسازم. یک روز به طور اتفاقی در جنگل به یک سنجاب برخوردم. همان موقع ایده‌ای در ذهنم شکل گرفت که می‌شود درد این جنگل‌ها را از زبان سنجاب روایت کنم. در ابتدا قرار بود این مستند را به شیوۀ آنیمیسم [روح‌باوری یا جان‌گرایی Animism] از زبان سنجاب روایت کنم که به خاطر بروز برخی مشکلات و سختی‌های زیاد، این امکان میسّر نشد. بنابراین روش ساده‌تری انتخاب کردم.
در خلال فیلمبرداری متوجه شدم که زندگی سنجاب‌ها در جنگل‌های بلوط با چالش‌هایی مواجه است. کمی بعد خبر یافتم که نام این حیوان در لیست قرمز سازمان جهانی حفاظت از محیط زیست قرار دارد و لذا زندگی و بقای آنها در خطر است. از اینجا بود که تمام تمرکزم را بر روی سنجاب گذاشتم.
* کار را از کجا شروع کردید؟
ـ در ابتدا، باید تحقیق می‌کردیم. اما هیچ نوشته و منبعی در مورد سنجاب‌ها موجود نبود. اگر به تمام چیزی که در ابتدا یافته بودیم قناعت می‌کردیم مستندی ده دقیقه‌ای از آب درمی‌آمد که یک گفتار متن داشت که سنجاب را معرفی می‌کرد که مثلاً از چه خانواده از حیوانات است و کجا زندگی می‌کند و کذا. در حالی که اکنون فیلم مستند ما 63 دقیقه شده است، فیلمی که فقط و فقط سنجاب ایرانی و زیستگاهش را تصویر کرده است. شما در ایران و حتی جهان کمتر می‌بینید فیلمی را که بیش از یک ساعت فقط در مورد یک گونه خاص از حیوانات تمرکز کرده باشد.
* آیا کتاب‌هایی به فارسی در این موضوع وجود داشت؟
ـ ما برای ساخت این مستند در منابع فارسی به مشکل برخوردیم و به‌ناچار به سراغ منابع خارجی رفتیم. سه کتاب جامع و مشهور به زبان‌های انگلیسی و فرانسوی یافتیم و آنها را به فارسی ترجمه کردیم. زندگی انواع سنجاب در امریکا، اروپا و ژاپن را با رنگشان که قرمز یا خاکستری است مطالعه کردیم. رفتارهای آنها با سنجاب‌های ایرانی بررسی شد تا ببینم تا چه حد شبیه به هم رفتار می‌کنند. متوجه شدیم که سنجاب ایرانی رفتار متفاوتی نسبت به همنوعان خود در کشورهای دیگر دارد، رفتارهایی که در هیچ کجا ثبت نشده است. اینها کمک عظیمی بود برای ساخت یک فیلم بدیع.
* اینطور که معلوم است زمان زیادی را برای پژوهش و شناخت سنجاب‌ها صرف کردید.
بله. و جالب اینکه تحقیقات ما در این مستند چندان به چشم نیامده است. در حالی که ما برای لحظه به لحظه این مستند، مطالعه و تحقیق کردیم. بعد از حدود یک سال جمع‌آوری اطلاعات بود که طرح اولیۀ فیلممان آماده شد. سپس شروع به تصویربرداری کردیم. حالا دیگر می‌دانستیم که برای هر موضوع دقیقاً چه زمانی از روز یا ماه یا سال باید در جنگل حاضر باشیم. با این اوصاف، چهارصد روز فقط برای تصویربرداری صرف شد که شاید در تاریخ مستندسازی ایران بی‌سابقه باشد. در این عدد که ذکر شد، مدت روزهای پیش‌تولید و مراحل پس از تولید لحاظ نشده است.
* چطور توانستید از سنجاب‌ها و حیوانات تصویر بگیرید بدون آنکه متوجه حضور شما شوند؟
ـ از شیوه‌های مختلف فیلمبرداریِ حیات وحش استفاده کردیم. البته بیشتر آنها ابتکار خودمان بود. شیوه‌هایی نظیر کومه زدن، استتار در محیط، دوربین تَله‌ای و روش‌های دیگر.
* از لانه سنجاب چطور فیلمبرداری کردید؟
ـ برای فیلمبرداری مخفیانه از لانه این موجودات باید میکرو دوربین‌های بسیار گران قیمتی می‌خریدیم که متأسفانه استطاعت آن را نداشتیم. بنابراین از نبوغ خودمان استفاده کردیم و با استفاده از فناوری مادون قرمز یک دوربین معمولی تصویر گرفتیم. ابزار کوچکی را به دوربین وصل کردیم که به ما اجازه می‌داد شبیه همان میکرو دوربین‌ها تصویر بگیریم.
* آیا صحنه‌های غیر مستند هم داشتید، یعنی چیزهایی که خودتان کارگردانی کرده باشید؟ چون در مستندهای بی.بی.سی این جعلیات خیلی صورت می‌گیرد و مخاطب هم چندان نمی‌فهمد.
ـ تا جایی که امکان داشت خیر. بیشتر تصاویری که می‌بینید، همگی مستند و واقعی هستند.
* در مورد نماهای زیبای تغییر فصل توضیح بدهید. مثلاً تبدیل زمستان جنگل به بهار را چطور تصویر گرفتید؟
ـ ما سراغ این فکر رفتیم چون می‌خواستیم طول تصاویر را کم کنیم؛ یعنی بتوانیم با یک یا دو نما، مفهوم را بیان کنیم. باید بگویم تصاویری که از تغییر فصل‌ها [یعنی جلوۀ ویژۀ مورف شدن morph] در مستند مشاهده می‌کنید قاعدتاً باید با ابزار مخصوصی به نام camera slider تصویربرداری می‌کردیم که هزینۀ فیلم ما به خرید آن نمی‌رسید. لذا با طراحی و به کمک ابزار جوشکاری، پایه‌های مورد نیاز برای فیلمبرداری‌های طولانی مدت را ساختیم، طول و عرض جغرافیایی را محاسبه کردیم و فهمیدیم که چه وقت باید بیاییم و این تصاویر را بگیریم. این کار برای ما کمتر از یکصد هزار تومان هزینه در بر داشت.
* فیلمبرداری بسیار چشم‌نوازی در مستند شما دیده می‌شود.
ـ من چون قبلاً تصویربردار صداوسیما بودم و به طور حرفه‌ای عکاسی هم می‌کردم خیلی به بحث فنی مخصوصاً در حوزه تصویر اهمیت می‌دهم. متأسفانه امروز در سینما و تلویزیون اغلب فیلم‌ها کلام‌محور شده و عملاً تلویزیون جای رادیو را گرفته است. در مستند‌ها نیز همینطور است. یکی نفر جلوی دوربین می‌نشیند و فقط حرف می‌زند. و ما تصویری را نمی‌بینیم که دانش تازه‌ای به مخاطب بدهد. این همیشه دغدغۀ من بود و باعث شد این مستند نیز تماماً بر پایه تصویر باشد.
* احتمالاً به همین دلیل بود که از صدای راوی استفاده نکردید.
ـ در ابندا این قصد را نداشتیم. ولی بعداً با توجه به نظرات مخاطبان به این نتیجه رسیدیم که این مستند بدون کلام هم می‌تواند جذاب باشد. در بخش‌هایی که ارائه توضیحات ضروری بود آنها را با زیرنویس بیان کردیم. البته مستندمان تمام نشده و ما هنوز هم سعی داریم نقطه نظرات مخاطبان را جمع‌آوری کنیم تا قبل از پخش سراسری آن در تلویزیون ایرادهای آن را رفع کنیم.
* دو ایراد کار شما آن است که اولاً زیرنویس‌ها گاهی طولانی هستند و می‌توانند ساده‌تر و روان‌تر شوند. ثانیاً شما گونه‌های مختلف حیوانات جنگل را در همان ابتدای فیلم، پشت سر هم با زیرنویس معرفی می‌کنید و ذهن مخاطب تا حدّی مغشوش می‌شود.
ـ بله درست است. افراد دیگری هم این ایراد را مطرح کرده‌اند و قرار است معرفی حیوانات را در طول فیلم پخش کنیم. به هر حال، ما از نظرات دوستان برای بهبود کارمان استقبال می‌کنیم.
* درباره دشمنان سنجاب نیز تصاویر خوبی وجود دارد؛ عقاب، روباه و جغد.
ـ بله. ولی البته جغد را برای تعلیق در فیلم آوردیم و سعی کردیم نشان دهیم که سنجاب از صدای جغد می‌ترسد. در رژیم غذایی جغدها که اصولاً کوچک هستند سنجاب‌ها نمی‌گنجند. جغدها حشره‌خوارند. سنجاب البته دشمنان بیشتری دارد و ما فقط بر روی دو جانور تمرکز کردیم. یعنی روباه را از میان پستانداران، و عقاب دوبرادر را از میان پرندگان انتخاب کردیم، که هر دو در همان حوالی زیست می‌کنند.
* الآن که فکر می‌کنم می‌بینم حق با شما است و جغد نمی‌تواند سنجاب بخورد. یک دلیل اشتباه بنده می‌تواند این باشد که اندازه واقعیِ یک سنجاب یا جغد، در دستم نیست. اگر ممکن است در فیلمتان به نحوی از طول قامت سنجاب مقیاسی به دست بدهید. آیا یک سنجاب بالغ چند سانتی‌متر است؟ 20، 40 یا 60 سانتی‌متر؟
ـ باید به پژوهش‌هایم رجوع کنم.
* این مستند چقدر هزینه داشت و برای کجا ساخته شد؟
ـ این کار، برای سیمای استان‌ها ساخته شد. هزینه‌های بسیاری داشت و بودجه‌های تلویزیون طبیعتاً برای ساخت این فیلم‌ها محدود است. چهل میلیون تومان برآورد شده بود که در نهایت دو برابر و نیم صرف این مستند شد و ما مجبور شدیم از خودمان مایه بگذاریم. از کارهای دیگرم پس‌انداز کردم تا بتوانم این مستند را با عشق و علاقه بسازم. البته از کمک رایگان خیلی از دوستانم بهره گرفتم که لازم است از همه‌شان تشکر کنم.
* زمان فیلمبرداری شما چطور می‌گذشت؟
ـ زمانی می‌شد که من سه روز پشت هم نخوابیدم تا بتوانم تصاویر مورد نظرم را بگیرم. بعضی از مواقع ساعت دو بعد از نیمه‌شب دست از کار می کشیدیم و دوباره چهار صبح بیدار می‌شدیم. در طول این چهار سال سختی‌های زیادی کشیدیم که فقط چهارصد روز فیلمبرداری داشتیم، چهارصد بار همسر من صبح زود برایمان صبحانه آماده کرد تا در زیستگاه سنجاب مجبور به روشن کردن آتش نشویم. این را می‌گویم که بدانید اگر این مستند توانست تا اینجا بیاید به خاطر همکاری‌های بی‌دریغ همسرم بود؛ خانم صدیقه خدایی که در این اثر همچنین به عنوان مجری طرح، پژوهشگر و یکی از مترجمان در کنار گروه ما زحمت کشیدند. مترجم دیگرمان آقای قاسم رستمی بود، یکی از اهالی خوب ایلام.
* فهرست تیتراژ شما خیلی بلند بالا است.
ـ واقعاً همینطور بود. این فیلم با همکاری و همراهی آدم‌های مختلفی ساخته شد. یعنی خیلی‌ها از خودشان مایه گذاشتند و به ما کمک کردند.
* اسم آقای رضا برجی را هم دیدم. آیا همان مستندساز جنگی است؟
ـ ایشان البته محیط‌بان بودند و تشابه اسمی پیش آمده. همینجا لازم است از دکتر ضابطی جهرمی، محمدرضا اصلانی و سایر اساتید مستندمان تشکر کنم. آقای اصلانی از ابتدای شروع کار، به ما مشاوره می‌دادند و حتی برای این پروژه به ایلام سفر کردند و ما ساعت‌ها در خدمتشان بودیم.
* آیا از زندگی و تحصیلتان می‌توانم بپرسم؟
ـ در سال 1358 در ایلام متولد شدم و همانجا ساکن هستم. فیلم مستند «در پناه بلوط» را نیز در ایلام فیلمبرداری کردم. مدرک کاردانی امور فرهنگی ـ هنری را سال 1381 از دانشگاه علمی کاربردی (فرهنگ و هنر شماره یک تهران) گرفتم. برای کارشناسی نیز در سال‌های 88 و 89 در دانشکده صداوسیمای تهران به طور ضمن خدمت تحصیل کردم. در شبکه تلویزیونی ایلام مشغول مستندسازی هستم و از کارمندان رسمی تلویزیون به شمار می‌آیم.
* لطفاً از سوابق کاری‌تان بگویید
ـ فعالیتم را از سال 1374 در انجمن سینمای جوان با ساخت فیلم‌های کوتاه و تجربی شروع کردم. بعد از گذراندن دوره کاردانی همکاری‌ام با صداوسیمای ایلام آغاز شد. اوایل شغلم در تلویزیون ایلام تصویربرداری بود. بعد از آن در بخش خبر مرکز ایلام مشغول شدم و سپس شروع به تولید مستندهای اجتماعی، تاریخی کردم. فعالیت‌های مختلفی داشتم؛ از بازیگری تا تصویربرداری و تدوین و کارگردانی. گاهی حتی تهیه‌کننده فیلم داستانی هم بوده‌ام، در تولید سریال نیز همکاری داشته‌ام. ولی در پنج سال اخیر به ساخت مستندهای حیات وحش تمرکز می‌کنم.
* تا به حال چه فیلم‌هایی ساخته‌اید؟
ـ جدی‌ترین کارم تاکنون، همین مستند «در پناه بلوط» بوده است. در ژانرهای دیگر «در امتداد کبیرکوه» را ساختم که مورد استقبال قرار گرفت. بعد از آن، مجموعه مستند «کبیرکوه» را ساختم: کبیرکوه سرچشمه زندگی، کبیرکوه از گذشته تا امروز، و دریچه‌ای به قلب کبیرکوه که به سفارس سیمای استان‌ها بود. مستندهایی مانند مرز پرگهر، چند قدم تا چراغ قرمز، عبور از سرزمین آلامتو، امامزاده سید ابراهیم و مستندهای دیگر.
در حوزه آثار داستانی تهیه کنندۀ فیلم کوتاه «دکتر مهر» بودم که برای مرکز ایلام ساخته شد. چند کار داستانی هم در حوزه سینمای جوان داشتم که کوتاه و تجربی بودند. اولین کارم در سینمای تجربی یک فیلم کوتاه داستانی به نام رینگ بود.
قبل از ساخت «در پناه بلوط» با گروه‌های مستندسازی حیات وحش از جمله آقای فتح‌الله امیری همکاری داشتم. ایشان سازنده مستند پلنگ ایرانی هستند که در جشنواره دو سال قبل جایزه گرفت. این اواخر در کنار ساخت مستند خودم، مدیر تصویربرداری فیلمی درباره خزندگان ایلام بودم که «حیات در رگ‌های سرد» نام دارد. این کار را به کمک آقای محمود منصوری که اینجا تشریف دارند، فیلمبرداری می‌کنیم.
[از راست: مهدی نورمحمدی (کارگردان)، محمود منصوری (دستیار)]
* از طرح‌های آینده‌تان بگویید.
ـ پروژۀ بعدی ما به احتمال قوی، پرندگان ایران خواهد بود. در حال حاضر، مقداری از یک مستند درباره گونه‌های مختلف پرندگان ایلام را نیز پیش برده‌ام. البته این را هم بگویم که من به دنبال ساختار متفاوتی برای این کار می‌گردم. نمی‌خواهم فیلم با ساختارهای کلیشه‌ای روایت شود لذا در پی ساختاری هستم که در مخاطب تأثیر بیشتری بگذارد.
* اگر سخن ناگفته‌ای باقی مانده است بفرمایید.
ـ به امید روزی که بتوانیم زیبایی‌های سرزمین زیبای خودمان ایران را به همۀ جهان بشناسانیم و برای رفع چالش‌های موجود در کشور عزیزمان کاری کنیم.
* امیر اهوارکی
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
گفتگو با مهدی نورمحمدی کارگردان مستند «در پناه بلوط»؛
نویسنده : احسان | تاریخ : 12:40 - شنبه دوم آذر ۱۳۹۲
گفتگو با مهدی نورمحمدی کارگردان مستند «در پناه بلوط»؛
روایتی از زندگی سنجاب های ایرانی در جنگل های ایلام
خبرگزاری کردپرس _ایلام: «در پناه بلوط» یکی از فیلم‌های مستند حیات وحش ایران و غرب کشور است که یک ساعت تمام مخاطب را با زیبایی‌ها و چالش‌های زندگی سنجاب ایرانی در طبیعت بکر ایلام و جنگل‌های زیبای بلوط غرب کشور درگیر می‌کند. پیش‌تولید این مستند ا زسال 1389 توسط مهدی نورمحمدی شروع و در پایان سال 1391 نسخه اولیه این فیلم برای بازبینی ورفع نواقص، آماده نمایش شد. درنسخه اولیه‌ی این مستند بیشتر رفتارهای سنجاب ایرانی به تصویرکشیده شده است اما جای صحنه‌های تولد، شیردادن و مراقبت سنجاب مادر از بچه در این مستند خالی بود به همین منظور"مهدی نورمحمدی"تهیه کننده و کارگردان فیلم به همراه گروه تولید بر آن شدند تا تصاویر تولد سنجاب ایرانی را برای اولین بار ثبت و به این فیلم اضافه کنند. تولید این مستند زیبا که اثری است ارزشمند و تاریخی در حیطه مستندهای حیات وحش ایرانی بهانه ای شد تا با مهدی نورمحمدی کارگردان و تهیه کننده خوش آتیه ایلامی به گفتگو بنشینیم که حاصل آن در ادامه می آید.
آقای نورمحمدی به عنوان اولین سئوال بفرمایید چطور شد که برای تهیه مستند به سراغ سنجاب ایرانی رفتید؟
سنجاب ایرانی نماد طبیعی استان ایلام محسوب می‌شود. درختان کهن سال بلوط در سرزمین های ایلام خانه ی پدری برای سنجاب ایرانی است. چندسالی است که جنگل‌های بلوط استان ایلام در وضعیت بحرانی قراردارند. متأسفانه انگیزه نگهداری این جونده‌ی کوچک در منزل با نا‌آگاهی عده‌ای رو به افزایش است وتاکنون مستندی جامع از رازهای زندگی سنجاب ایرانی تولید نشده است. همه‌ی این دلایل و دهها دلیل دیگر مرا بر آن داشت تا قدم در مسیر تولید این مستند بگذارم.
از جزئیات این مستند بیشتر بگوئید؟
از آن جایی که تقریباً هیچ منبع موثق و قابل اعتمادی در مورد زندگی سنجاب ایرانی در زبان فارسی وجود نداشت در مرحله پیش تولید و با همکاری دوست خوبم آقای قاسم رستمی از مترجم‌های باتجربه ی ایلامی برای ساخت این مستند، سه عنوان کتاب از زبان انگلیسی و فرانسه به فارسی ترجمه کردیم. مطالب ترجمه شده در مورد زندگی سنجاب‌های اروپا و امریکا (عمدتاًسنجاب قرمز و خاکستری) بود و تقریباً هیچ‌گونه مطلبی در خصوص زندگی سنجاب ایرانی در میان این کتاب‌ها وجود نداشت لذا بر آن شدم تا پس از مطالعه‌ی رفتارهای دیگر سنجاب‌ها از میان کتاب‌های ترجمه شده، به جستجوی رفتارهای مشابه در سنجاب ایرانی بپردازیم. مطابق رفتار سنجاب ایرانی با دیگر سنجاب‌ها ما را به سمت کشف حقایق جدید در باره‌ی زندگی سنجاب ایرانی کشاند سپس همزمان با پژوهش، شروع به عکاسی و تصویر برداری از این جونده کوچک کردیم. درمرحله تولیداز 89 تا 91 بیش از سیصد روز تصویر برداری این مستند طول کشید که پس از شناسایی نواقص و برای ثبت رفتارهای سنجاب ایرانی در زمان تولد نزدیک به یکصد روز دیگر نیز درگیر تصویربرداری شدیم.
اکنون فیلم درچه مرحله‌ای است؟
درسال گذشته نسخه‌ی اولیه‌ی فیلم آماده نمایش شد که پس از ارزیابی و دهها اکران خصوصی نواقص کاری آن یادداشت و سعی کردیم که آنها را رفع کنیم. در حال حاضر نسخه‌ی جدید فیلم باساختاری متفاوت آماده وبه جشنواره بین‌المللی "سینماحقیقت"ارسال شده است.
آخرین تدوین فیلم بااضافه شدن سکانس تولد و با همراهی دوست خوبم آقای"صادق رضانیا" یکی از مستند سازان و تدوین‌گران برجسته‌ی کشور درروزهای آتی انجام خواهدشد.
از ثبت رفتارهای سنجاب ایرانی درجریان تولید فیلم بگویید؟
برخی از رفتارهایی ک دراین فیلم ثبت شده تاکنون درهیچ جای دنیا گزارش نشده است به عنوان مثال سنجاب ایرانی در زمان فراوانی بلوط، کمتراز درخت اصلی زندگی خود میوه‌ی بلوط می‌چیند و اولویت با درختان اطراف است. او سعی می‌کند میوه‌های درخت زندگی اش را تا آخرین لحظات حفظ کند چرا که ممکن است در برخی روزها به دلیل حضور انسان و خطرات دیگر او نتواند از قلمرو خود دور شود پس در این موقع آرام و بی‌صدا از میوه‌ی درخت خود استفاده می‌کند. تنوع در رژیم غذایی بر اساس تغییر فصل که شامل خوردن میوه بلوط، میوه بنه (یاپسته کوهی )، میوه زالزالک، دانه‌های گیاهی، سرشاخه‌های نرم درختان و رازهای تولد او بخشی از رفتارهایی است که تاکنون ثبت نشده بود و در زمان تصویر برداری از لانه‌ی سنجاب های مادر، به دانشی جدید در خصوص زندگی سنجاب‌ها دست یافتیم.
وضعیت سنجاب ایرانی را در جنگل‌های بلوط استان چگونه ارزیابی می کنید؟
سنجاب ایرانی به شدت به زیستگاهش وابسته است اگر درخت کهنسال بلوط وجود نداشته باشد سنجاب ایرانی هم نیست چرا که خانه‌ی امن سنجاب ایرانی، دل درختان کهنسال بلوط و بنه است.
متأسفانه در سال‌های اخیر جنگل‌های استان ایلام به شدت تخریب شده است و بحرانی بزرگ، طبیعت سرزمین ایلام را در برگرفته است. خشکیدگی درختان بلوط در سال‌های اخیر و از بین رفتن برخی از کهنسال‌ترین جنگل‌های جهان و عدم زاد‌آوری مجدد، فاجعه‌ای زیست محیطی است. بنده به عنوان کسی که نزدیک به چهارصد روز از عمرم را در سایه‌ی درختان بلوط و در کنار سنجاب ایرانی سپری کرده‌ام به این یقین رسیده ام که اگر برای جلوگیری از روند خشکیدگی درختان بلوط چاره‌ای اندیشیده نشود و این وضعیت، دغدغه‌ی اصلی مسئولین نباشد نه تنها در زمانی کوتاه، نسل سنجاب ایرانی در این بخش از زاگرس از بین خواهد رفت بلکه حیات در این نقطه از سرزمین ایران برای ساکنانش سخت و مشقت‌بار می‌شود.
از ناگفته‌ها‌ی این پروژه و مراحل ساخت «در پناه بلوط »بگویید؟
مستند حیات وحش در بین سایر گونه‌های مستند از پر‌هزینه‌ترین آنهاست. امکانات و بودجه‌ی موجود در تلویزیون ایران پاسخ‌گوی ساخت مستند حیات وحش نیست. سال‌ها کار و تلاش شبانه‌روزی برای تدارک شرایط و امکاناتی که بتوان با آن مستند حیات وحش ساخت لازم است. که همین اولین قدم‌های ساخت مستند"درپناه بلوط" بود و همچنین حمایت وصبر وتلاش بی‌دریغ همسرم"صدیقه خدائی" درطول چهارصدروز تصویربرداری این مستند به طوری که در تمام روزهای کاری،ایشان ساعت چهار صبح قبل از گروه از خواب بیدار شده و شرایط لازم رابرای تصویر بردای فراهم می‌کرد و همفکری دوست خوبم"فتح ا... امیری" از مستند‌سازان برجسته کشور در تمام مراحل فیلم، ما را به تلاش برای خلق اثری بهتر هدایت کرد. همراهی گروه تولید:"حبیب ا... حیدریان، محمودمنصوری، هادی کریمی و مهرداد نورمحمدی" درسخت ترین شرایط طبیعت پشتوانه ساخت این فیلم مستندبود. این فیلم باحمایت‌های بی‌دریغ معاونت و مدیریت تولیدسیمای شبکه‌ی استانی ایلام و به سفارش سیمای استان‌هاتولید شده است.
و حرف آخر ...؟
قدر زیبای‌های سرزمینمان و موجودات ساکن در آنرا بدانیم و برای حفظ این میراث گران‌بها از هیچ کوششی دریغ نکنیم. در پایان این مصاحبه این نکته را به خوانندگان کردپرس یادآور شویم که چند روز پیش مستند در پناه بلوط به جشنواره بین‌المللی"سینماحقیقت"
راه پیدا کرد.
مصاحبه: زهرا پور اسماعیل
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
اکران مستند در پناه بلوط
مستند «در پناه بلوط»، برنده سیمرغ بلورین در سی و دومین جشنواره بین المللی فیلم فجر در سالن آمفی تئاتر دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان اکران شد
به گزارش آوای دنا،این فیلم اثر مهدی نور محمدی و از تولیدات سیمای مرکز ایلام است که زندگی سنجاب های در حال انقراض ایرانی را در قاب دوربین به تصویر می کشد.
مستند «در پناه بلوط» به سفارش مرکز سیمای استان ها در 66 دقیقه تولید شده است و محصول مشترک موسسه تصویر حیات وحش و شرکت هیرو فیلم می باشد.شایان ذکر است تصویر برداری این مستند 3 سال به طول انجامید.
«در پناه بلوط» نامزد دریافت پنج جایزه از هفتمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران، بهترین دستاورد فنی، بهترین صدابرداری و صداگذاری، تدوین و تصویربرداری را در « سینما حقیقت» کسب کرد و توانست در بخش های دیگر به عنوان بهترین مستند علمی، زیست محیطی و بهترین فیلم مستند بلند نامزد دریافت جایزه از هفتمین جشنواره بین المللی سینما حقیقت شود. در ابتدا مهندس زمانی هیئت علمی گروه محیط زیست دانشگاه توضیحاتی کلی پیرامون فیلم دادند و پس از اکران فیلم آقای نورمحمدی طی سخنانی از روند شکل گیری و ساخت فیلم توضیحاتی برای دانشجویان بیان نمود و سپس جلسه پرسش و پاسخ بین حضار و کارگردان فیلم برگزار گردید.
- انیمیشن ماجراهای موش ساخته یوگنیوسز کوتوسکی
- اندی پندی ساخته تیم هارپر
- انیمیشن دوستان خوب از دیدگاه رها ماهرو
- پابلو ، روباه کوچولوی قرمز به کارگردانی آلبرت پریرا لازارو
- انیمیشن هری و سطل پر از دایناسورش در حال پخش از تلویزیون
- مجموعه استاپ موشن سوگلی ساخته محمد رضاپور
- انیمیشن بابالوها به کارگردانی رمی هاسون
- انیمیشن چاپی و چاپو فرانسوی
- انیمیشن خانواده مسواکی
- فیلم پرنس به کارگردانی برایان آ میلر
- فیلم والنتین ساخته آلخاندرو آگرستی
- نقد فیلم اون روی زندگی از مهدی گلستانه
- فیلم امید رهایی ساخته مدهور باندارکار
- نقد فیلم مینی بوس به کارگردانی محسن زارعیان
