عدم وجود قهرمان در سینمای ایران
بیچاره مردمی که قهرمان ندارند. فیلسوف حکیم ارد بزرگ
یادداشت منتقد سینما/
قتل خونسردانه قهرمان در سینمای ایرانگپِ امروز و دیروز نیست. سال‌هاست که آن را کشته‌ایم، بر جنازه‌‌اش نماز نکرده‌ایم و گذشته‌ایم و تا امروز که همچنان و با تلاشی شگفت، می‌کوشیم ضرورت‌های انکارناپذیر حضورش را نبینیم
قتل خونسردانه قهرمان در سینمای ایران
به گزارش سینماخبر، یادداشت اکبر نبوی، منتقد سینما را در خصوص از بین رفتن شخصیت قهرمان در فیلم های سینمای ایران بخوانید:
1ـ گپِ امروز و دیروز نیست. سال‌هاست که آن را کشته‌ایم، بر جنازه‌‌اش نماز نکرده‌ایم و گذشته‌ایم و تا امروز که همچنان و با تلاشی شگفت، می‌کوشیم ضرورت‌های انکارناپذیر حضورش را نبینیم و همچنان بگذریم. ظاهرا خرسندیم که با نفی و رد آن، شعور ملتی را از اسارتی موهوم و دست و پاگیر و کاهنده رهانده ایم.
2ـ آری! قهرمان را در درام‌های سینمایی و تلویزیونی کشته‌ایم و در داوری و نقدهای خود، ارزش‌های آن را از بیخ و بن نادیده گرفته ایم. یادمان رفت ـ و شاید از یادمان بردندـ که قهرمان، بخشی از حافظه جمعی را بنیاد می‌گذارد؛ خاطره می‌سازد و در عین حال، خاطره‌های قومی را نیز بارور می‌کند، قهرمان‌های تاریخی و دور و دراز را زنده نگه‌می‌دارد، پیوندهای اجتماعی را تحکیم می‌بخشد و... و قهرمان در آرامش روانی و تسکین‌بخشی از آلام روحی ناشی از ناگزیری‌های زیست و زندگی، دارو و درمان کارآمدی است.
و یادمان رفت که بی قهرمانی، ترویج بی افقی است. گسترش بی آرمانی است، کشتن امید و آرزوست، نابودی کار و تلاش و کوشش و تکثیر خمودگی و سستی و خوابزدگی است.
3 ـ نفی قهرمان فردی و تاکید بر «جمع قهرمان» در آثار سینمایی و تلویزیونی، از نظر من سه دلیل می‌تواند داشته باشد:
الف ـ گمان می‌کنم مهم‌ترین دلیل، ناشی از حضور همچنان سنگین و پرقدرت فرهنگ و ادبیات چپ مارکسیستی در حوزه درام و درام‌پردازی کشورمان باشد. نمی‌خواهم بگویم که این حضور و تن دادن به آن، آگاهانه و بر پایه موافقت و همراهی معرفتی است، اما رسوبات کهنه و مانده از روزگار تسلط آن فرهنگ و ادبیات بر بیش از نیمی از جمعیت زمین، کار خود را می‌کند. هنوز رئالیسم سوسیالیستی تفکر غالب آثار دراماتیک کشور ماست و ما بی آن‌که بخواهیم و بدانیم در دایره آن فرهنگ، فیلم و سریال می‌سازیم.
ب ـ گرفتار شدن در بازی‌ها و ادا و اطوارهای شبه روشنفکرانه که بسیاری از بخش‌ها و ساحت‌های زندگی فردی و جمعی ما را متاثر کرده، دلیل دیگری است که برای این بیماری می‌توان برشمرد. شبه روشنفکران، به‌رغم این‌که بسیار دوست دارند قهرمان جامعه باشند و برای رسیدن به این مرتبه از هیچ تلاش و ترفندی چشم نمی‌بندند، به ظاهر، قهرمان‌ها را نفی می‌کنند و بر همه ظرفیت‌های اجتماعی که قابلیت قهرمان شدن دارند، می‌تازند. در این مسیر برای آنها تفاوت نمی‌کند که قهرمان‌های واقعی را انکار کنند یا از شکل‌گیری قهرمان در آثار دراماتیک جلوگیری نمایند.
ج ـ فقدان درک و دریافت و معرفت موثر و واقعی نسبت به نقش و کارکرد قهرمان در درام و تاثیر برانگیزاننده آن در کنش‌های فردی و اجتماعی، سومین دلیل برای بی‌توجهی دریغ انگیز به حضور قهرمان در آثار نمایشی است.
4ـ باید تاکید کنم که منظور و مراد من از ضرورت احیای قهرمان در سینما و تلویزیون، به هیچ روی متوجه ستاره و جریان ستاره سازی نیست. اتفاقا یکی از مشکلات زیانبار سینمای کشور، وجود برخی از به ظاهر ستاره‌هایی است که در منش و کنش دراماتیک، ارزش و جایگاه ستاره شدن را ندارند و به خاطر فقدان قهرمان‌های سینمایی، موقعیتی غیرواقعی و حضوری خسارت آفرین پیدا کرده‌اند. گرچه انکار نمی‌کنم که قهرمان در سینما می‌تواند با گذشت زمان و با قرار گرفتن درست در آثار دراماتیک، به ستاره نیز تبدیل شود. در این صورت و در چنین شرایطی، قهرمان‌های ستاره، حتی می‌توانند حضوری خجسته و پیش برنده هم داشته باشند. یادمان باشد که ستارهها، الزاما ظرفیت و ارزش قهرمان شدن را ندارند و چنانچه با رنگ و فریب رسانه‌ای و تبلیغاتی، چند صباحی جایگاه قهرمان‌ها را غصب کنند، با گذشت زمان از حافظه جمعی و خاطره فردی حذف می‌شوند و نامی از آنها نیز نمی‌ماند. در حالی‌که قهرمان ها، زیست و حضوری درازمدت و تاثیرات مثبت عبور کرده از زمان دارند.
______________________________
افول ستارهها در سینمای ایران / فرحبخش: سینمای بی قهرمان نه ستاره دارد، نه سوپر استار
محمدحسین فرحبخش می‌گوید آنها که مخالف ستاره‌سازی در سینما بودند اهداف خبیثی داشتند.
افول ستارهها در سینمای ایران / فرحبخش: سینمای بی قهرمان نه ستاره دارد، نه سوپر استار
به گزارش سینماخبر، این تهیه‌کننده گفت: «از سال 1362 عده ای بر سینمای ایران حاکم شدند که اینها متاسفانه دوران حکومتشان 19 سال به طول انجامید. این عده به شدت با ستاره سازی در سینما مخالف بودند. وقتی با ستاره سازی مخالفی یعنی با روال قهرمان سازی در فیلم مخالفی. سینمایی که قهرمان ندارد نمی‌تواند ستاره بسازد چون ستاره با قهرمان است که به وجود می‌آید وگرنه دلیلی ندارد ستاره در فیلم وجود داشته باشد.»
او افزود: « این عده که با قهرمان سازی در سینما مخالف بودند اهداف خبیثی داشتند و فقط می‌‌خواستند مقاصد خودشان را پیاده کنند، تا سال 67 و 68 که اینطور بود. آن دوره کسی به سینما توجه نمی‌کرد این که می‌گویند نمی‌گذاشتند و اجازه نمی‌دادند دروغ است.»
فرحبخش با اشاره به سابقه حضورش در سینما اظهار داشت: «من از سال 60 در سینما فعال بوده ام. این اهالی دوست داشتند فیلم فلسفی بسازند شما در فیلم‌های تارکوفسکی اصلا ستاره نمی‌بینید، این دوستان به آن نوع از سینما علاقه داشتند،که مردم دوست نداشتند. ضمن این که اینها مستقیم به نخست وزیر وصل بودند، بودجه می‌گرفتند و همه کار انجام می‌دادند و کسی هم با آنها کاری نداشت ونظارتی هم نبود.»
او افزود: «جنگ بود و شرایط کلا فرق داشت و متاسفانه در ده سال بنیان این تفکر گذاشته شد و بعد از آن هر کس آمد این اندیشه را تغییر دهد نتوانست، فقط سیف الله داد بود که توانست مقداری مسیر را تغییر دهد و در زمان او بود که قهرمان وارد سینمای ایران شد.اگر دقت کنید فیلمهایی که از سال 76 تا 80 ساخته شده است در تاریخ سینمای ایران ماندگار است.»
او در پاسخ به این پرسش که در سال‌های پس از انقلاب چند ستاره داشته‌ایم؟ بیان کرد: «تعداد آنها بسیار کم است و ملاک قرار نمی‌گیرند. تک و توک ستاره هایی هم آمدند مثل رضا گلزار که قبل از فیلم کما، هشت فیلم بازی کرده بود اما نه دیده شده بود و نه کسی آن کارها را دوست داشت.اما فیلم «کما» چون شرایط قهرمان پذیری را دارد از گلزار ستاره می‌سازد اما بعد از آن «زهر عسل» باز زمین می‌خورد چون قهرمان ندارد،بعد دوباره «آتش بس» را بازی می‌کند فیلم پرفروشی می‌شود.»
فرحبخش افزود: «من می‌گویم اگر قصه قوی باشد محمدرضا گلزار، امین حیایی،مهناز افشار دوباره مطرح و پررنگ می شوند.زمانی که داستان، داستان نیست، فیلمنامه، فیلمنامه نیست این بازیگران هیچ کارایی نخواهند داشت حتی در بعضی مواقع ممکن است، ضرر هم داشته باشند، چون تماشاگر توقعاتی از اینها دارد که برآورده نمی‌شود.»
او در پایان تاکید کرد: «سینمایی که قهرمان ندارد ستاره و سوپراستار در آن معنا نخواهد داشت سینما باید از پایه درست شود و قهرمان سازی در آن شکل بگیرد.»
فیلم . تینا وان ترابن . داستان فیلم سوغات فرنگ . نقد فیلم سوغات فرنگ . کانال مسابقه دستپخت . ساحل بکرانی و پدر و مادرش . بیوگرافی ساحل فیلم دردسرهای عضیم . مونیکا.سریع.خشن2 . سریع و خشن 2 بازیگران . خلاصه قصیده ای برای پدرم . سریع و خشن 3 ویکی پدیا . خلاصه داستان فیلم شاهدا . افسانه اسپایدر ویک . فیلم افسانه. اسپایدر ویک اپارات . بازیگارن فیلم اسپایدر ویک . نقد فیلم شاهدا . جزییات فیلم نگار . نقد فیلم خبر خاصی نیست . بیوگرافی گزارشگران برنامه چند درجه . افسانه های اسپایدویک . بازیگر فیلم تعقیب کوبنده . بازیگران فیلم تعقیب کوبنده . فیلم پذیرایی ساده . فیلم . دانلود فیلم اکشن ساخته دانیل بنمایور . سریال در برابر اینده . سال تولید فیلم خانم پاتر . فیلم نگار رامبد جوان . تمامی عوامل سریال بانو . دانلود فیلم سفر پر ماجرا1983
- نقد و بحث بر سر سریال شمعدونی سروش صحت
- مستند گنجینه تتیس به تهیه کنندگی سعید نبی
- انیمیشن پسر کاغذی ساخته مجید محمدی
- فیلم عشق پدرانه ساخته ایموگن کیمل
- برنامه توقف ممنوع به تهیه کنندگی پیام تیرانداز
- برنامه نسیم مهارت از شبکه نسیم تلویزیون
- نقد فیلم سعید چاری
- مسابقه زوج برتر به تهیه کننده حسین باقری تاد