نقد سریال معمای شاه به کارگردانی محمدرضا ورزی
معمای شاهبرنامهٔ تلویزیونی
معمای شاه عنوان مجموعه تلویزیونی با ژانر تاریخی به کارگردانی محمدرضا ورزی است. این سریال داستان زندگی محمدرضا پهلوی را از زمان بازگشت وی از مصر، پس از ازدواج با ملکه فوزیه تا زمان مرگ به تصویر می‌کشد.
_____________
داستان : پاندا کونگ فو کار به ایران آمد
معمای شاه
ژانر تاریخی
کارگردان محمدرضا ورزی
صداپیشگان محمد کیان ارثی
علی کیان ارثی
آهنگساز بابک زرین
کشور سازنده ایران
زبان‌ها زبان فارسی
تعداد قسمت‌ها ۸۰ قسمت
تولید
تهیه‌کننده علی لدنی
تدوین‌کننده احسان جعفری
دوربین فرشاد خاقی
مدت ۵۰ دقیقه
پخش کننده
شبکه اصلی گروه مجموعه‌های تلویزیونی شبکه یک سیما
معمای شاه عنوان مجموعه تلویزیونی با ژانر تاریخی به کارگردانی محمدرضا ورزی است. این سریال داستان زندگی محمدرضا پهلوی را از زمان بازگشت وی از مصر، پس از ازدواج با ملکه فوزیه تا زمان مرگ به تصویر می‌کشد. در ساخت این مجموعه 80 بازیگر اصلی،540 بازیگر فرعی و بیش از 560 نفر از عوامل سینما و تلویزیون ایران حضور دارند. مجموعه معمای شاه در خصوص جریانات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی در دوره پادشاهی محمدرضا پهلوی است. این مجموعه با هزینه 20 میلیاردی در سه سال ساخته شده است.
نقش‌ها
حسین نورعلی - محمدرضا پهلوی
سعید نیکپور - دکتر احمد وزیری
امیریل ارجمند در نقش دکتر محمد وزیری
گوهر خیراندیش - طوبی
نرگس محمدی - گلنار
یوسف صیادی - امیرمسعود
محسن صادقی‌نسب - مش رمضون
رز رضوی - آذر اعتمادی
آزاده اسماعیل‌خانی - نورآفاق
محمدرضا شریفی‌نیا - جعفر مهرداد
مهراوه شریفی نیا - ثریا
حدیث فولادوند - فوزیه
محمد جمال رحمتی - ولیعهد (نوجوان)
امیرحسین کافتری - ولیعهد (کودک)
باران زمانی - شهناز پهلوی
علی فرجام فر - غلامرضا پهلوی
شیرین ایزدی - شمس پهلوی
علی شجره - علیرضا پهلوی
مژگان ربانی - اشرف پهلوی
گیتی ساعتچی - تاج الملوک
جعفر دهقان - رضا شاه
سپند امیرسلیمانی - اسدالله علم (جوانی)
انوش نصر: - حسین علاء
عبدالرضا اکبری - فضل الله زاهدی
اصغر معینی - دکتر محمد مصدق
محمدعلی نجفی - قوام السلطنه
احمد نجفی - سپهبد رزم آرا
سعید بحرالعلومی - ساعد مراغه‌ای
جمشید جهانزاده - هژیر
قاسم طاهر احمدی - علی سهیلی
رضا میرمعنوی - محمدعلی فروغی
سیاوش مفیدی - احمد متین دفتری
محمد ابهری - محمود جم
ساغر عزیزی - فرح دیبا
محمدرضا خسرویان - منوچهر اقبال
اکبر معززی - علی امینی
داریوش کاردان - امیرعباس هویدا
فرامرز روشنایی - جمشید آموزگار
فخرالدین صدیق شریف - جعفر شریف امامی
حبیب ثامنیه - ارتشبد غلامرضا ازهاری
سیامک اطلسی -شاپور بختیار
حمید منوچهری -آیت الله کاشانی
علی دهکردی -آیت الله طالقانی
رسول توکلی -آیت الله مطهری
حسین پرستار - استاکیل
منوچهر زنده دل - ترومن
پرویز دهناد - ریچارد نیکسون
حسن شاهرخی - جیمی کارتر
رسول عبادی - برژینسکی
ولی اله مؤمنی - گئورگ وارطانیان
شهرام عبدلی - استالین
رضا فیاضی - چرچیل
علی زرینی - وودهاس
رامین ناصر نصیر - کرمیت روزولت
امیرحسین صدیق - گاست
فخرالدین صدیق شریف - بولارد
مصطفی عبداللهی - مأمورMI6
خسرو فرخ زادی - ویلیام سولیوان
چنگیز جلیلوند - ژنرال رابرت هایزر
محمد نادری - غلامحسین بنان
حسام نواب صفوی -سید مجتبی نواب صفوی
حسن کریم خان زند -خلیل طهماسبی
محمدرضا ژاله -عبدالحسین واحدی
حسین اعتماد -مهدی عبدخدائی
نادر سلیمانی -شعبان جعفری
رامین راستاد -مهرداد پهلبد
عباس شوقی -اردشیر زاهدی
نقی سیف جمالی -سلیمان بهبودی
افسانه ناصری -فریده دیبا
حسین محب اهری -عبدالکریم ایادی
سعید امیرسلیمانی -اسدالله علم (میانسالی) وزیر دربار
اکبر سنگی -حبیب ثابت پاسال
سیروس اسنقی -کریم پاشا بهادری
رامبد شکرآبی -ارنست پرون
بهرنگ علوی -حسین فردوست
رضا فیاضی -حسین فردوست (میانسالی)
قطب الدین صادقی -شاپور ریپورتر
داود رسولیان -آیت الله بهشتی
محمود مقامی - مهدی عراقی
سعید داخ -دکتر علی شریعتی
اسکندر کوتی -آیت الله مفتح
حسین بلند مرتبه -فضل‌الله محلاتی
بهنام حسن پور -مظفر ذوالقدر
محمدرضا میرحسینی -عبدالله کرباسچیان
مسعود رحیم پور -سیدهاشم حسینی
محمد علمی زاده -محمد واحدی
علی رامز - خلیل جواهری
فرزانه نشاط خواه - ملکه نازلی
سامان دارابی - سیروس خان
حسین توکلی - علی قوام
نیلوفر خرم نیک - لیلی امیرارجمند
محمد اطهری - محمدعلی قطبی
برزو تقی‌نژاد - آجودان شاه
بابک میرزا آقایی - رضا قطبی
مهران مطیع - اردشیر ریپورتر
کیمیا موسوی - فروغ ظفر
فرشید سلطانی - فریدون جم
میکائیل شهرستانی - تیمور بختیار
علی موسویان - داریوش رفیعی
علی ابوالحسنی - ابوالحسن ورزی
احمدرضا اسعدی - سازفروش
مهدی صبایی - گروهبان منفرد
زهرا عاملی - ماهگل
سامان میرحسینی - رضا وزیری (کودکی)
ارسلان قاسمی - رضا وزیری
وحید نفر - مظفری
فرهاد شریفی - قندی
تورج نصر - مخدومی
فرهاد بشارتی - دکتر یادگار
حسن کاخی - تیمسار حسن پاکروان
رهام مخدومی: تیمسار نعمت الله نصیری
محمد الهی: تیمسار ناصر مقدم
حسین اعتماد - تیمسار ربیعی
محمد یگانه - تیمسار عبدالعلی بدره‌ای
کاظم افرندنیا - تیمسار طوفانیان
بهمن روزبهانی - پدرامیر خسرو
تورج فرامرزیان - عتیقه فروش
طوفان مهردادیان - دکتر کومار
زویا امامی - نیر
محمدرضا حق گو - ناپدری گلنار
ولی اله مؤمنی - آژان
سیدجواد هاشمی - حاج رسول عجمی
رسول نجفیان - عمو خسرو
شهرام عبدلی - منوچهر
کاظم هژیرآزاد - سرهنگ اعتمادی
رحیم نوروزی - امیر خسرو
ثریا قاسمی - ملکه (سردسته گداها)
سیاوش طهمورث - علیشاه (هم دوره‌ای رضاشاه)
مرتضی آقا حسینی - سرتیپ دفتری
بیژن علی محمدی - تیمسار آزموده
حسین خدادادبیگی - سرلشکر قطبی
حامد محمدیان - تیمسار افشارطوس
محمد حمزه زاده - تیمسار رحیمی
حمیدرضا نعیمی - تیمسار غلامعلی اویسی
اصغر محبی - تیمسار صنیعی
صدرالدین شجره - تیمسار عباس قره باغی
رضا خیری پور - دکتر حسینی
حسین توشه - عضدی
کرامت رودساز - بازجو
بهراد خرازی - تهرانی
فرشید صمدی پور - منوچهری
غلامحسین لطفی - بازجو
محمد ربانی پور - علوی کیا
بهزاد خداویسی - پرویز ثابتی
سیاوش چراغی پور - روچیلد
عطا مرادیان - کندی
اصغر ضرابی - اسمیرنف
محسن یگانه - فرانسیس شفرد
مرتضی راد - شوارتسکوف
اردشیر منظم - فرانس مایر
سپیده علوی - اوریانا فالاچی
امیر مهدی کیا - میانسالی شاه
جمشید مشایخی - استاد کمال دواتگر
جعفر والی - روح اله خالقی
آتیلا پسیانی - طیب حاج رضائی
سایر بازیگران
حسن تسعیری- خسرو بامداد- علی طالبلو - تورج فرامرزیان- جلیل فرجاد حسن علیمحمدی - مهدی فرجامی - فتح الله طاهری- ناصر عاشوری- حسن خوانساری پژمان کاشفی - علی عطائی حور- حامد شیخی- بهروز مرادیان - هاشم ویسی علیرضا مدنی - محمود جمیعی- اکبر مددی مهر- مهدی طهماسبی - احمد شمس آصف علیرضا زارعی - محمود سالاروند- حمیدرضا عرب سرخی- هاشم آذرهوا- پرویز سیرتی هادی ولیلو- قدرت الله صالحی- آزیتا خرمی - منوچهر علیپور - فرج گلسفیدی محمد یگانه - سیروس تقی‌نژاد- داریوش پیرو- علی خاذنی- شهرام نجاتی مرتضی آقا حسینی- آریاز ذوالفقاری - محمد آقامحمدی - علی اصغر نجات- سعید نوراللهی وحیده قوهستانی - محمد مهنانی- علی خلج- پروین ملکی- پیام علوی امیرمسعود آرزومند- عزیز نقدی- مسعود منصوری- علی یعقوبی- ابوالفتح آل آقا حسین توکلی- سیامک گلسرخ- مهدی بیاتی- ساغر بیدمشکی - مجتبی دربندی سیدرضا علوی - علی اصلانی - داود بنی اسد - فرهاد مهدوی - محمد اسدی منصور میرزابابایی- ابوذر ساعدی - علی یعقوب زاده- حمیدرضا طوبایی- مهرداد جوکار منصور نوری- اسدالله ناظمی - علیرضا درویش نژاد - حسن علیمحمدی- حمیدبیدگل پگاه حسنی - محبوبه یکتا- محمدرضا خسرویان- شهریار فخاری- عباس قاصدی لیلا عزیزی- کامران صفائی- مانی آزادپور- امیرکیوان معصومی- حسین رحمتی محمدصادق رجائی- امیرشهدوست- محمد حیدری- حسین قمیشی- اصغر رضایی رضا حقیقی- سلمان خطی- پرویز سنگ سهیل- عباس علیرضا- مهرانه به نهاد ابراهیم شجاعی- پرستو کرمی- علی عطائی حور- اعظم عرفانی - امیر سلیم خانی مصطفی کلاته - قدرت الله صالحی- مسعود چوبین- خسرو عباسی- غلامرضا عارف نژاد فاطمه سرلک- علیرضا صالحی- مهدی نوری- عادل ذکاوت- بهروز پیروزیان زهرا جعفری- شهاب کرمی- رضا ثاقب رأی- مجید کوهی- امیرارسلان صابرطوسی نورالله افشانی - محدثه صادق زاده- محمدرضا حسنی - داود رحیمی - محسن داداش زاده ابوالفضل امامی- فهیمه پرتو- کامبیز فروتن- علیرضا علی مددی- فرانک شیخ الاسلامی سید وحید قاسمی - سید فضل الله محمدی- رضا مرشدی- حمید نیری- سوزان قربانی امیر نخجوان راد - رامین شیروانی- حسین پیشرفت- سعید بی غم- مهدی زندیه الناز خسروانی- مجید سلامت زاده - علیرضا نادرنیا- نیلوفر صلاحی- فردین زمانی پارسا چگینی- پرویز حاجی زاده- پژمان پژوهش - عبدالرضا کشمیری- مهدی علی‌نژاد جواد مدانلو- حمید گودرزی- محمدرضا شادمان- سحر محمدی- زهرا باقری مجتبی احمد- داریوش درویش - مهرزاد خلیقی- امید آرامی فر- هستی توکلی الهام ضرابی- بهاره ترکاشوند - فرزین پورمحبی- عمران قربانی- علی قلی پور محمد سیفی- سیدعلی حکیمی- علیرضا صفری- صابر حسین‌نژاد - اکبر هنرمند الهه جعفری- علی تاتلاری- افسانه خداپناه - مهران میرزایی- اکبر لطیفی نازنین زهرا عارف نژاد- احسان شریف لو- متین انصافی - امین خانی- امید موسوی امیر توکلیان پور- علی شیدرنگ- سید علی حکیمی- محمد آماده- جواد سلیمی نژاد مجید زارع زاده- علی فخار- لیلا مرادی - علیرضا قنبری- مهدی یونسی- مهیا قاسمی فاضل محمدی - سمیرا شکرانه - یاور رحمان زاده- محمد فضل اللهی - مهرداد جعفری هادی دهقانی- پدرام آذرشیب- فرزین فرزانه - فرید اسحاقی- اسفندیار ابراهیمی سیامک زین الدینی- امیر خاکی- محسن صداقت - مصطفی سرایی- محمد بهمنیار پارسا مومیوند- رضا مزیکی- عباس پیرزاده- کوروش نصیری- رضا مرادیان مجید یاراحمدی- فیروزی- سعید کاظمی- احمد قربانی- حاجیه رازگردانی علی تقی‌نژاد- فرخنده فرمانی زاده- ناصر شایسته- علی آرامش- محمدعلی بخشنده مهران فتحی- بهروز باقری- حمیدرضا زندی- ناصر شیرمحمدی- آوا دارویت علی شاه مرادی- محمد خدارحمی- مهدی غلامی- مهدی خاوری- شکیلا نقی‌نژاد جلال درشتاد- غلامرضا لطفی- منصور کاظمی- سونیا شفائی- امین خسروی دانشور صابری- معین زندی- محمد مهناج- بابک حبیبی فر- عباس اصانلو محمد نظری- محمدرضا راد- نیما انصافیان- محمد فردوسی- مسعود دهقان حسن زیوری- رامین ابوالفتحی- حمید تیموریان- داود محمدی- سلیمان سالمی فرامرز نصیبی- داود رحیمی- عبدالمجید خلفی- امیر کرمی- تقی شیرازی طاها شعبانی- رضا حافظی- یعقوب قزل سفلی- نورانگیز مفخم - فریدون مستوفی مصطفی هادی نژاد - محمدپاشایی
منتفی شدن بازی علیرضا مهران در نقش سیدعلی خامنه‌ای
علیرضا مهران بازیگر اعلامی نقش رهبر کنونی ایران آیت الله خامنه‌ای در سریال معمای شاه طی اطلاعیه‌ای منتفی بودن حضورش در این سریال را به دلیل مغایرت گریم اعلام کرد. در همین راستا محمدرضا ورزی نیز اعلام کرد، علیرضا مهران یکی از گزینه‌ها برای این نقش بوده اما هنوز هیچ قطعیتی درباره انتخاب او صورت نگرفته و به صورت قطعی مقابل دوربین نرفته است.
محل فیلمبرداری
کاخ سعد آباد
کاخ نیاوران
شهرک سینمایی غزالی
کاخ موزه گلستان
شمس العماره
موزه عبرت
اقدس دوله
برج میلاد
............................................................................
همسران محمدرضا پهلوی در سریال «معمای شاه» (+ عکس)
مجموعه تلویزیونی «معمای شاه» روایتگر زندگی محمدرضا پهلوی است که در آن چهار بازیگر ایفاگر نقش همسر و معشوقه شاه هستند.
به گزارش میزان ، «معمای شاه» تاریخ زندگی محمدرضا شاه را از سال 1338 تا 1344 و از سال 1349 تا 1359 بیان می‌کند و به بازگشت وی از سوئیس تا مرگ او در سال 1359 در 45 قسمت 50 دقیقه‌ای می‌پردازد.
این سریال در سه فاز ساخته شده و در آن سه بازیگر زن ایرانی نقش همسران محمدرضا پهلوی را بازی کرده‌اند.
حدیث فولادوند در سریال معمای شاه ایفاگر نقش فوزیه همسر اول شاه است وی در این خصوص در گفتگو با خبرگزاری میزان درباره فعالیت های جدیدش در عرصه بازیگری گفت: در سریال" معمای شاه " به کارگردانی محمد رضا ورزی در نقش "فوزیه" همسر اول محمدرضا پهلوی بازی می کنم.
این بازیگر درباره ویژگی بازی در نقش های تاریخی تاکید کرد: به حضور و بازی در نقش های تاریخی علاقه دارم و می توان با حضور در این نوع آثار واکاوی و کنکاشی در تاریخ داشت.
وی درباره چالش ها یا مصائب ایفای این کاراکتر ادامه داد: برای ایفای نقش "فوزیه" ملکه عرب زبان دربار پهلوی دوم چون به جز چند دقیقه فیلم، سند تصویری دیگری وجود نداشت برای رسیدن به نقش و ایفای کاراکتر به گونه ای واقعی، نیاز به مطالعات فراوان داشتم.
فولادوند ادامه داد: سعی کردم در میان منابع تاریخی درباره این شخصیت تحقیق کنم و در کنار خواندن کتاب های تاریخی به فیلم نامه سریال هم رجوع کردم و در نهایت کوشیدم با ترکیبی از هر دو نقش را بیافرینم.
مهراوه شریفی نیا در سریال معمای شاه در نقش «ثریا» همسر دوم محمدرضا شاه جلوی دوربین رفته است.
ساغر عزیزی نقش فرح پهلوی در سریال معمای شاه را ایفا کرده است و آن را سخت ترین و حساس ترین نقش زندگی خود می داند.
او درباره نحوه حضور خود در این مجموعه گفت: من پیش از این در دو سریال سال های مشروطه و تبریز در مه با ورزی همکاری داشتم و جنس کار وی را به خوبی می شناسم. یکی از روزهای تصویربرداری تبریز در مه با وجود اینکه آن روز بازی نداشتم برای دیدن دوستان سرصحنه حاضر شدم و چون یک پالتوپوست قهوه ای بر تن داشتم کارگردان به همراه همکارانی که در صحنه حضور داشتند متفق القول اعلام کردند که من با این فیزیک و نوع پوشش شباهت زیادی با فرح دیبا دارم و بعدها محمدرضا ورزی عنوان کرد که در حال نگارش مجموعه ای است و من را برای نقش همسر محمدرضا پهلوی مناسب می داند و پیشنهاد داد که کتاب "دخترم فرح" را مطالعه کنم.
در معمای شاه نقش خاصی را بازی می کنم
آرام جعفری بازیگر تئاتر و تلویزیون در گفت و گو با خبرنگار تلویزیون خبرگزاری میزان در خصوص سریال «معمای شاه» گفت: من یکی از نقش های خاص سریال معمای شاه با نام پروین غفاری ،به عنوان اولین معشوقه محمدرضا پهلوی ملعون را ایفا می کنم.
وی افزود: این نقش با وجود کوتاه بودن خاص بود زیرا بسیاری از افراد این شخصیت تاریخی را نمی شناسند و ایفای آن سختی های خاص خود را داشت این را هم باید بگویم که این نقش تنها 5 قسمت در این سریال حضور دارد.
وی ادامه داد: من پیش از این در سریال تاریخی«خانه ای درتاریکی» به کارگردانی «سعید سلطانی» به ایفانی نقش پرداختم اما «معمای شاه» متفاوت از آن بود زیرا کار با ورزی را دوست داشتم و باید بگویم که این کارگردان هر بخش از تاریخ را که می خواست بسازد به طور کامل به آن آگاه بود و با تمام دانایی خود سراغ کارها می رفت.
............................................................................
زمان پخش سریال معمای شاه
معمای شاه مجموعه تلویزیونی با ژانر تاریخی به تهیه کنندگی علی لدنی و کارگردانی محمدرضا ورزی است. این سریال روایتگر داستان زندگی محمدرضا پهلوی از زمان بازگشت وی از سوئیس در سال ۱۳۱۵ تا زمان مرگ می باشد. این سریال در گروه مجموعه های تلویزیونی شبکه یک سیما در ۴۵ قسمت ۵۰ دقیقه ای تولید و از همین شبکه پخش خواهد شد. زمان پخش سریال تاریخی معمای شاه جمعه‌ها ساعت ۲۲ به صورت همزمان از شبکه های یک سیما و HD خواهد بود. بینندگانی که امکان تماشای سریال در این ساعت را ندارند، می‌توانند با چند ساعت تأخیر، ساعت ۱:۳۰ بامداد روز شنبه این اثر را تماشا کنند. معمای شاه روز شنبه هر هفته ساعت ۹:۳۰ و ۱۴:۴۰ تکرار خواهد داشت. برای آن دسته از بینندگانی که امکان تماشای این سریال در روز ابتدایی هفته را ندارند، روزهای دوشنبه ساعت ۱۹:۴۵ سریال تکرار خواهد شد. شما می‌توانید پنج‌شنبه‌ها ساعت ۲۰:۳۰ هم از شبکه سه سیما بیننده این اثر تاریخی باشید.
............................................................................
داستان سریال معمای شاه
مجموعه تلویزیونی معمای شاه ، تاریخ معاصر را به تصویر کشیده و داستان آن در خصوص جریانات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی در دوره سلطنت محمدرضا پهلوی است. در این مجموعه قرار است به وقایع مهم تاریخی همچون ۱۷ شهریور، کشتار کفن پوشان ورامین، کودتای ۲۸ مرداد، منزل حضرت امام خمینی (ره) در قم، کمیته ی ضد خرابکاری و غیره پرداخته شود. همچنین به بخش هایی از زندگی آیت الله کاشانی، شهید نواب صفوی، شهید مطهری، آیت الله طالقانی و شهید بهشتی نیز پرداخته شده است.
............................................................................
اسامی بازیگران سریال معمای شاه
در این مجموعه بیش از ۱۶۰۰ بازیگر حضور دارند. جالب است بدانید که برای نخستین بار زندگی آیت الله خامنه ای نیز روایت شده که این نقش خاص را علیرضا مهران، بازیگر جوان و تازه کار سینما و تئاتر بازی می کند. برخی از مهمترین نقش های این سریال عبارتند از :
– جعفر دهقان – در نقش رضا شاه
– حدیث فولادوند – در نقش فوزیه
– شکرخدا گودرزی – در نقش امام خمینی
– محمد مطیع – در نقش قوام السلطنه
– ولی الله مومنی – در نقش شعبان جعفری
– مژگان ربانی – در نقش اشرف پهلوی
– سعید نیک پور – در نقش دکتر وزیری
– داریوش کاردان – در نقش امیر عباس هویدا
– احمد نجفی – در نقش رزم آرا
– در نقش امیر مهدی کیا – در نقش محمدرضا شاه
– عبدالرضا اکبری – در نقش سپهبد زاهدی
– قطب الدین صادقی – در نقش شاپور ریپورتر
– گیتی ساعتچی – در نقش تاج الملوک
– رضا فیاضی – در نقش حسین فردوست – در نقش ژنرال هایزر – در نقش نماینده مجلس – در نقش چرچیل
– چنگیز وثوقی – در نقش تیمور بختیار
– سیامک اطلسی – در نقش شاهپور بختیار
– داریوش ارجمند – در نقش آیت الله بروجردی
– چنگیز جلیلوند – در نقش ژنرال هایزر
– گوهر خیراندیش – در نقش طوبا همسر دکتر وزیری
– محمد رضا شریفی نیا – در نقش جعفر مهرداد
– فخرالدین صدیق شریف – در نقش جعفر شریف امامی – در نقش بولارد
– علی دهکردی – در نقش آیت الله طالقانی
– جمشید مشایخی – در نقش آقا کمال دواتگر
– سعید داخ – در نقش هندرسون – در نقش دکتر علی شریعتی
– آرام جعفری – در نقش پروین غفاری
– بهزاد خداویسی – در نقش پرویز ثابتی
– جمشید جهانزاده – در نقش هژیر
– رامبد شکرابی – در نقش ارنست پرون
– کاظم هژیر آزاد – در نقش استالین
– میکائیل شهرستانی – در نقش تیمور بختیار
– مصطفی عبداللهی – در نقش سادچیکوف
– کاظم افرندنیا – در نقش تیمسار طوفانیان
– صدرالدین شجره – در نقش تیمسار قره‌باغی
– سیاوش مفیدی – در نقش پرویز راجی
– مینا نوروزی – در نقش فریده دیبا
– اکبر معززی – در نقش علی امینی
– یوسف صیادی – در نقش امیر مسعود وزیری
– مجید شهریاری – در نقش بدره‌ای
– خسرو فرخزادی – در نقش سولیوان
– رامین راستاد – در نقش مهرداد پهلبد
– ارسلان قاسمی – در نقش رضا وزیری
– – در نقش سیروس اسنقی – در نقش کریم پاشا بهادری
– بهروز بقائی – در نقش گورگ وارطانیان مامور ساواک
– کمند امیرسلیمانی – در نقش آذرنوش مهدویان
– سعید امیرسلیمانی – در نقش اسدالله علم
– سپند امیرسلیمانی – در نقش محمود قربانی – در نقش جوانی اسدالله اعلم
– عباس شادروان – در نقش عبدالحسین هژیر
– نرگس محمدی – در نقش عروس خانواه وزیری
– اصغر معینی صالح – در نقش دکتر محمد مصدق
– شهرام قائدی – در نقش حسین فاطمی
– ولی الله مومنی – در نقش شعبان جعفری
– شهرام عبدلی – در نقش طیب حاج رضائی – در نقش منوچهر
– غلامحسین لطفی – در نقش کمالی از بازجویان ساواک
– امیر کربلایی‌زاده – در نقش منصور طاهری انارکی
– حسین محب اهری – در نقش دکتر ایادی
– حمید منوچهری – در نقش آیت الله کاشانی
– حسام نواب صفوی – در نقش سید مجتبی نواب صفوی
– امیرحسین صدیق – در نقش ژنرال گاست
– مرحوم سید ابراهیم بحرالعلومی – در نقش ساعد مراغه‌ای
– رامین ناصرنصیر – در نقش روزولت
– نادر سلیمانی – در نقش شعبان جعفری
– علی سلیمانی – در نقش دکتر فاطمی
– محمود مقامی – در نقش مهدی عراقی
............................................................................
عوامل سریال معمای شاه
در این مجموعه بیش از ۱۵۰ نفر از عوامل سینمای ایران حضور دارند؛ از جمله:
مشاور پژوهشی و تاریخی: دکتر موسی حقانی
مشاور فیلمنامه: مهدی سجاده‌چی
بازیگردان: امیر دژاکام
مدیر تصویربرداری: فرشاد خالقی
تصویربردار: افشین گودرزی
طراح صحنه و دکور: داریوش پیرو
طراح لباس: مارال جیرانی
طراح گریم: شهرام خلج
صدابردار: مسعود شاهوردی
مدیرتولید: شهنام شهباز زاده
جلوه های ویژه میدانی:حمید رسولیان
جلوه های ویژه رایانه ای:حسن پیله ور
تدوین:احسان جعفری
دستیار یک کارگردان
عکاس: مسعود عجمی
مدیر برنامه ریزی: محسن صادقی نسب
دستیار برنامه‌ریز: حسین متحد
منشی صحنه: گلنوش انتظامی
مدیران تدارکات: یوسف پناهی و علی اصلانی
دستیاران کارگردان: میثم فخرایی – حسین حسن زاده – رهام مخدومی
- نقد و بررسی فیلم «بیداری» به کارگردانی فرزاد موتمن
- نقد و بررسی فیلم اسب حیوان نجیبی است
- نقدی کوتاه بر فیلم ضد گلوله
- نقد و بررسی فیلم «یه عاشقانه ساده»
- نقد و بررسی فیلم پذیرایی ساده
- نقد و بررسی فیلم «خرس»
- نقد راجر ایبرت بر فیلم همشهری کین
- نقد فیلم ماتریکس
- نگاهی به فیلم پدرخوانده 2
- نقد و بررسی فیلم پدرخوانده
- نقد و بررسی فیلم سعادت آباد
- انتهای خیابان هشتم
- نقد و بررسی فیلم آلزایمر
- نقد فیلم : بیلو
بازیگر نقش رهبری در سریال «معمای شاه» + عکس
مراحل فیلمبرداری سریال «معمای شاه» همچنان ادامه دارد و نقش شخصیت‌های مهم انقلاب در حال فیلمبرداری است. نقش آیت‌الله خامنه‌ای نیز مشخص شده است.
به گزارش مشرق، در سریالی که بنا دارد زوایای کمتر دیده شده دوران پهلوی و زمینه‌های وقوع انقلاب اسلامی را نشان دهد ضرورت تصویر افراد برجسته آن روزگار اجتناب ناپذیر است.
مجموعه تلویزیونی «معمای شاه» به‌تهیه‌کنندگی علی لدنی و کارگردانی محمدرضا ورزی در ۴۵ قسمت ۵۰دقیقه‌ای در حال تولید است. «معمای شاه»، داستان زندگی محمدرضا پهلوی را در سه مرحله روایت می‌کند. و حالا در بیان تاریخی دوران پهلوی، بخش روحانیت فیلم در شهرک غزالی در حال فیلمبرداری است.
اما ماجرای کنجکاوی‌برانگیز این سریال بازیگر نقش مقام معظم رهبری است. این برای اولین بار است که در یک سریال نمایشی، نقش آیت‌الله خامنه‌ای بازی می‌شود.
بازیگر این نقش خاص، علیرضا مهران، بازیگر جوان تئاتر و تلویزیون است که چند ماهی است جلوی دوربین رفته است.
بازیگران نقشهای شهید نواب صفوی، شهید مطهری، آیت الله طالقانی، حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی و روحانیون تأثیرگذار در انقلاب اسلامی هم اکنون در حال ایفای نقش هستند.
علیرضا مهران از هنرمندان پرکار و فعال تئاتر است که طی چند سال اخیر در عرصه تئاتر دینی فعالیت‌های چشم‌گیری داشته است، او در سال ۹۲ هم برای نمایش «غروب روزهای اول پاییز» در جشنواره تئاتر مقاومت و هم برای نمایش «سیاه غزال» در جشنواره تئاتر آیینی سنتی برگزیده شد.
حضور فعال او در عرصه تئاتر دینی باعث شده که مهران جوایزی را نیز در جشنواره‌های سوره ماه حوزه هنری، جشنواره ملی مقاومت خرمشهر، جشنواره بین‌المللی تئاتر رضوی و... کسب کند.
آخرین نمایش او، نمایش «سکوت سرخ» بود که براساس کتاب مقام معظم رهبری در مورد صلح امام حسن(ع) آماده شده بود. در کارنامه هنری او همکاری با کارگردانان تئاتر و سینما از جمله حمید سمندریان، سیروس مقدم، سامان سالور، محمود عزیزی، سیما تیرانداز، خیرالله تقیانی‌پور و... دیده می‌شود.
............................................................................
گریم ساغر عزیزی در نقش فرح همسر شاه + تصاویر
در حالی که این روزها ساغر عزیزی به عنوان بازیگر نقش فرح در «معمای شاه» مقابل دوربین رفته، سالار عقیلی نیز خوانندگی و ساخت موسیقی این سریال را به اتمام رسانده است.
«معمای شاه» به کارگردانی محمدرضا ورزی که همزمان با تصویربرداری در کاخ گلستان، مراحل فنی را نیز پشت سر می‌گذارد با یک تغییر در بین عوامل فنی روبرو شده و حسین غضنفری تدوین را به عهده گرفته است.
بازیگر نقش فرح که ازدواج این شخصیت با محمدرضا پهلوی به تازگی تصویربرداری شده نیز ساغر عزیزی است که پیش از این شاهد ایفای نقش آذر توسط او در سریال «یلدا» و نقش هلن در سریال «معصومیت از دست رفته» و نقش عزت‌الدوله در «سالهای مشروطه» بوده ایم.
ساخت موسیقی و خوانندگی تیتراژ این سریال الف ویژه به تازگی توسط سالار عقیلی به اتمام رسیده و او ویرایش های نهایی را روی آن انجام می دهد.
«معمای شاه» تاریخ زندگی محمدرضا شاه را از سال 1338 تا 1344 و از سال 1349 تا 1359 بیان می‌کند و به بازگشت وی از سوئیس تا مرگ او در سال 1359 در 45 قسمت 50 دقیقه‌ای می‌پردازد.
این مجموعه تلویزیونی به تهیه‌کنندگی علی لدنی قرار است داستان زندگی محمدرضا پهلوی را در سه مرحله روایت کند؛ مرحله اول از سال 1317 که همزمان با بازگشت او از سوییس است تا جدایی از ثریا، مرحله دوم و سوم نیز نفوذ اشرف بر محمدرضا شاه و همچنین وابستگی وی به کشورهای غرب و شرق، تا فرار او از ایران را دربرخواهد داشت.
مدیر تصویربرداری این سریال فرشاد خالقی، طراح گریم شهرام خلج، طراح صحنه و دکور داریوش پیرو، دکوراتور داود علی اکبری، دستیار اول کارگردان و عکاس مسعود عجمی، دستیار دوم کارگردان تینو صالحی، مدیر برنامه ریزی محسن صادقی نسب، طراح لباس مارال جیرانی، تدوین احسان جعفری، صداگذاری علی علویان، مدیر تولید محمد حسین شهباززاده، آهنگساز بابک زرین و مدیران تدارکات یوسف پناهی و قربان صادقی هستند.
این سریال یکی از پر بازیگرترین آثار تلویزیونی است و بازیگران گوناگون به کمک هنر گریم به شخصیت‌های تاریخی بدل شده‌اند.
بازیگران اصلی این سریال عبارتند از داریوش کاردان (امیرعباس هویدا)، قطب الدین صادقی (در نقش شاپور ریپورتر)، احمد نجفی (ارتشبد رزم آرا)، مهراوه شریفی نیا (ثریا)، سعید داخ (هندرسون)، چنگیز جلیلوند (ژنرال هایزر)، حسین نورعلی (محمد رضا شاه میانسالی)،امیر مهدی کیا(محمد رضا شاه جوانی)، سیامک اطلسی (شاپور بختیار)، محمدعلی نجفی (قوام السلطنه)، جعفر دهقان (رضا شاه)، سپند امیر سلیمانی (اسدا... علم)، شهرام قائدی (دکتر فاطمی)، بهزاد خداویسی (پرویز ثابتی)، فخرالدین صدیق شریف (شریف امامی، بولارد)، ولی مومنی (شعبان جعفری)، حسین محب اهری (ایادی)، حدیث فولادوند (فوزیه)، آرام جعفری (پروین غفاری)، جمشید جهانزاده (هژیر)، رامبد شکرابی (پرون)، گیتی ساعتچی (تاج الملوک)، کاظم هژیر آزاد (استالین)، عبدالرضا اکبری (فضل ا... زاهدی)، چنگیز وثوقی (تیمور بختیار)، بهروز بقایی (گاست)، کاظم افرندنیا (تیمسار طوفانیان)، صدرالدین شجره (تیمسار قره‌باغی)، فرزانه نشاط خواه (ملکه نازلی)، رامین راستاد (پهلبد)، مصطفی عبداللهی (سادچیکوف، مأمور MI6)، سید ابراهیم بحرالعلومی (ساعد مراغه‌ای)، اصغر ضرابی (پارسونز)، سیاوش مفیدی (پرویز راجی)، مینا نوروزی (فریده دیبا)، اکبر معززی (علی امینی)، انوش نصر (حسین علا)، عباس شوقی (اردشیر زاهدی)، مجید شهریاری (بدره‌ای)، اکبر سنگی (حبیب ثابت)، محمد الهی (تیمسار مقدم)، حسن کاخی (حسن پاکروان)، محمد پیرهادی (استاد لژ، حاج علی کیا)، علی زرینی (وود هاوس)، رهام مخدومی (تیمسار نصیری، مستر کرافت)، مژگان ربانی (اشرف)، علی شجره (علیرضا پهلوی)، علی فرجام‌فر (غلامرضا پهلوی)، علی اصغر نجات (رجبعلی منصور)، حبیب ثامنیه (ازهاری)، سیروس اسنقی (کریم پاشا بهادری)، حمید ناجیان (تیمسار حبیب اللهی)، حسین اعتماد (تیمسار ربیعی)، مهران مطیع (اردشیر ریپورتر)، خسرو فرخزادی (سولیوان)، حامد محمدیان (موشه دایان)، محمد ربانی پور (سرتیپ علوی کیا)، ابوذر ساعدی (ادوارد وایلز)، محسن صادقی نسب (آتابای)، بابک میرزا آقایی (رضا قطبی)، مسعود عجمی (فلیکس آقایان)، امیر کربلایی زاده (دکتر طاهری)، حسین باقریان (فریدون جوادی)، مرتضی آقاحسینی (سرتیپ دفتری)، حسین توکلی (خاتم)، امیر انوریان (کیسینجر)، نقی سیف جمالی (بهبودی)، بهرنگ علوی (فردوست)، شیرین ایزدی (شمس)، حسین بلند مرتبه (احمد شفیق)، بیژن افشار (سید ضیا)، یزدان فتوحی (مظفر فیروز)، مرتضی راد (شوارتسکوف)، جهانگیر بنارش (سید حسن امامی)، لیلا مرادی (مادر پروین)، محمود سالاروند (حاج آقا کمالوند)، امیر سلیم خانی (مهدی بوشهری)، محمدرضا خسرویان (منوچهر اقبال)، باران زمانی (شهناز)، مهنانی (خلیل خان).
............................................................................
توضیح معتضد درباره گاف‌های «معمای شاه»
با این که تنها دو قسمت از سریال «معمای شاه» پخش شده اما علاقه مردم به موضوعات تاریخی و پخش این مجموعه در روزها و شبکه‌های مختلف از یک سو و بحث‌های فراوان و احساس کنجکاوی درباره نوع نگاه سریال به تاریخ معاصر و دوران سلطنت محمد رضا پهلوی سبب شده از همین آغاز بحث‌ها و سوالاتی درباره آن درگیرد.
برخی از رسانه‌ها نیز در همین ابتدای کار، گاف‌ها یا اشتباهات آن را عمده می‌کنند و مثلا خطاطی شعری که سال ها بعد سروده شده سوژه شده است.( شعر دکتر محمود اکرامی‌فر که قدمتی بیست ساله دارد: یا علی گفتیم و عشق آغاز شد- از مجموعه «دریا تشنه است»)
با این که سریال طبعا کارگردان و سناریو نویس دارد اما پرسش‌ها متوجه خسرو معتضد تاریخ پژوه و نویسنده شده که در تیتراژ پایانی به عنوان «کارشناس تاریخی» معرفی می شود.
خسرو معتضد اما می‌گوید: من نه نویسنده سناریو هستم و نه رهنمود دهنده فکری آن و خط فکری و شیوه نگارش و برداشت های مرا باید در کتاب هایی که نوشته‌ام خصوصا «شاه 61 سال» ببینید و سبک خاص خودم را دارم.
از او پرسیدیم : در عنوان بندی سریال اما از شما به عنوان «کارشناس تاریخی» یاد می‌شود. پس دخالت شما در چه حد بوده است؟ آقای معتضد در پاسخ می‌گوید: نقش من محدود و منوط است به موارد سلبی تا اشتباهی رخ ندهد و در اصطلاح مطبوعاتی ها گاف ندهند.
مثلا از وسیله‌ای چون اتومبیل جیپ استفاده نشود چون اساسا در سال های بعد از1941/ 1320 اختراع و تولید شد و در سال 1321- 1322 توسط ارتش آمریکا به ایران حمل شد و تذکر من در این باره بود که درنمایش دوره سلطنت رضا شاه از جیپ استفاده نشود. یا این که علایم نظامی و سردوشی ها درست باشد.
همچنین نقش‌ها به چهره های واقعی نزدیک باشد. موضوع دیگر هم محاورات بود که من مراقب بودم شیوه سخن گفتن آن دوره ها رعایت شود.
وی موارد دیگر را این گونه برشمرد: اماکن تاریخی به واقعیت نزدیک باشد، حوادث مهم سیاسی مانند میتینگ ها، راه‌پیمایی‌ها، اعلامیه های دولت‌ها، متن مصاحبه‌ها و کنفرانس‌ها صحیح باشند.
خسرو معتضد تاکید می کند: مردم دقت کنند! من سناریوی فیلم را ننوشته‌ام و سریال هم بر پایه کتاب های من تهیه نشده اما هر جا که کارگردان محترم و دستیاران ایشان پرسشی مطرح کرده‌اند و با ابهامی رو به رو شده‌اند از من پرسیده‌اند و من هم پاسخ داده‌ام. مثلا وقتی دیدم دو واقعه ترور رزم آرا و ازدواج شاه و ثریا را پس و پیش آورده‌اند اصلاح کردم. یا متن سخنرانی هایی را خواستند و من استخراج کردم و فرستادم.
وی اضافه کرد: در باره رخدادهایی چون ازدواج ولیعهد ایران و خواهر پادشاه مصر و جزییات آن، وقایع شهریور 1320 و استعفای رضا شاه و خروج او از ایران، 17 آذر 1321 ( بلوای نان)،شخصیت های سیاسی مثل قوام السلطنه، دکتر محمدمصدق، محمد علی فروغی،علی سهیلی، متین دفتری، محمد ساعد، حکیمی، آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی، ترورهای سیاسی مانند ترور هژیر و رزم آرا و نیز به سوء قصد به شاه در 15 بهمن 1327 همچنین مناسبات ایران و انگلستان و نیز ایران و آمریکا و یا ایران و شوروی و ماجراهای مربوط به نفت از من پرسش شده و من پاسخ داده‌ام اما سناریو را خودشان نوشته اند.
خسرو معتضد گفت: این روزها در شبکه های مجازی و گروه های موبایلی دیده ام که پرسش ها و انتقادات احتمالی خود درباره سریال را متوجه من دانسته اند در حالی که حرف اول و آخر را کارگردان می زند و مسوولیت محتوایی یک سریال با کارشناس نیست زیرا راه نمایی ها یا یادآوری های من همه جا جنبه فنی داشته و در خط اصلی و محتوایی سریال نقش نداشته ام.
وی مشخصا گفت: این که رضا شاه شیعه اثنی عشری نبوده نقل قولی است از آشتیانی زاده نماینده مجالس 15 و 16 که خود او هم آدم چندان موجهی نبوده و نمی توان وی را موثق انگاشت یا این که مناسبات غیر طبیعی یی میان محمدرضا پهلوی و ارنست پرون وجود داشته یا رضا خان در جوانی مدتی مسگر بوده [بنا به روایت آقای سعد وندیان] مطالبی است که درباره آنها مستندات دقیق وجود ندارد و تنها به نقل از افواه است، یا این که شاه دایم الخمر بوده و اساسا تکیه کامل بر نوشته‌های فردوست - با توجه به فرصت‌طلبی ذاتی او و این که راوی موثقی نبوده- باز به من ارتباط ندارد و تعجب می کنم که چرا در برنامه «شب های تاریخ» بر روی مسایلی از این دست تاکید می شود.
کارشناس تاریخی سریال «معمای شاه» تصریح کرد: ما هیچ بیّنه ای نداریم که رضا خان در 12 سالگی بچه قزاق شده باشد هر چند در آن سن هم فرزندان قزاقان و نظامیان را در قزاق خانه می‌پذیرفتند و این سخن مستند است به نوشته سرهنگ صادق ادیبی که خودم خاطرات او را به چاپ رسانده‌ام.
معتضد البته می پرسد: به فرض رضا خان مدتی هم مسگری کرده باشد اما این موضوع چه ارزش و اهمیتی دارد؟ در حالی که فورا به ذهن تماشاگر این موضوع متبادر می‌شود که یعقوب لیث هم در جوانی رویگر (مسگر) بوده و سپس بساط فرمانروایی پهناوری را گسترده است.
این روزنامه نگار قدیمی و تاریخ پژوه در پایان تصریح کرد: من با توجه به بضاعت تاریخی خود کوشیده‌ام سریال از اشتباهات تاریخی در جزئی ترین موارد هم مبرا باشد و خودروها، مکان ها، پوشاک نظامیان و پلیس و افراد عادی غیر نظامی در تمام این 42 سال مطابق با واقعیات باشد.
آقای معتضد درباره نحوه ارتباط خود با سازندگان سریال توضیح داد: دستیاران کارگردان - آقایان صادقی نسب، عجمی، خدومی و رحیمی و خانم عظیمی و یک فرد دیگر – مرتبا با من در تماس بودند و درباره صحنه های حوادث سیاسی و آنچه بر روی تبلت کارگردان می دیدم نظر می دادم. دقت کنید! من نظر تاریخی خودم را بیان می کردم اما شدت و ضعف موضوع یا غلظت و تاکید بر یک موضوع و البته بخش های داستانی که هر کارگردانی برای جذابیت اثر خود اضافه می‌کند طبعا به من ارتباطی نداشت.
«عصر ایران» برای مشخص‌تر شدن موضوع و به صورت صریح پرسید: مثلا در قبال موضوع استعمال مواد مخدر که به شخصیت هایی نسبت داده می شود موضعی یا توضیحی داشتید و مورد تایید شما بود یا نه؟ پاسخ از این قرار است:
«اتفاقا در این چند روز بارها در این باره از من پرسیده‌اند. در نظر داشته باشید در آن زمان تریاک کشی در ایران عادی بوده و دولت اداره باندرول بر تریاک داشت و شیره خشخاش را از زارعان می خرید و باندرول می چسباند.
تا پایان عصر رضاشاه ما قانون محدودیت کشت یا مصرف تریاک نداشتیم و اولین قوانین محدود کننده کشت و مصرف تریاک و وافور سازان در سال های بعد ازشهریور 1320 و در دوران زمام‌داری قوام السلطنه به تصویب مجلس شورای ملی رسید و در سال 1334 در دولت حسین علاء اجرایی شد (پس از9 سال). اگر بخواهیم موضوع ملموس‌تر شود می‌توانیم بگوییم تریاک‌کشی در آن دوران مثل قلیان‌کشی در این زمانه است که هر چه تلاش می‌شود منسوخ نمی‌شود.»
............................................................................
اعتراض به تحریف در سریال «معمای شاه»
آنتن «سیما»، هرازگاهی، با حاشیه گره می‌خورد. یک‌بار «سرزمین کهن»، بار دیگر «در حاشیه» و حالا هم، «معمای شاه».
ماجرای «معمای شاه» البته قدری متفاوت از دو سریال دیگر است. این‌بار صحبت از اعتراض صنوف یا اقوام نیست؛ بحث و دعوا بر سر «تحریف» است.
معمای تصویر دختران لهستانی
به گزارش «اقتصاد آنلاین » به نقل از شرق ، مسئله رسانه ملی ماجرای پخش سریال‌هایی که گاه اعتراض برخی از اقوام را برمی‌انگیزد نیست. گاه، برخی از سریال‌هایی که زمان و هزینه زیادی صرف ساختشان شده است هم می‌توانند انتظارات را برآورده نکنند و حتی نقدهای جدی را در پی داشته باشند. محمدرضا ورزی از آن دست کارگردانانی است که سریال‌هایی با محوریت روایت تاریخ معاصر ایران را روانه آنتن تلویزیون کرده. «تبریز در مه»، «سالهای مشروطه» و... بخشی از آثار او در رسانه ملی است. اما «معمای شاه»، تازه‌ترین سریال او که زمان زیادی صرف ساخت آن شد و جزء پروژه‌های الف ویژه تلویزیون محسوب می‌شود، از زمان پخش تاکنون بازتاب‌های متفاوتی داشته است. تازه‌ترین واکنش به روایت تاریخی این سریال را خسرو سینایی، کارگردان و نویسنده صاحب‌نام، به وقایع تاریخی این سریال داشته است. در قسمت پنجم این سریال در یکی از سکانس‌ها، تصویری از دختران تن‌فروش لهستانی نشان داده می‌شود که سربازان آمریکایی از آنها بهره‌کشی می‌کنند. سینایی در گفت‌وگویی با اشاره به تصویری از دختران تن‌فروش لهستانی گفت: رابطه مردم ایران و لهستان براساس تاریخ یک رابطه همراه با تقدیر و تشکر بوده است و مردم لهستان در همه‌جا از میهمان‌نوازی‌ای که ایرانی‌ها از لهستانی‌ها در جنگ جهانی دوم داشتند، قدردادنی کرده و سپاسگزار بوده‌اند.
او ادامه داد: نمی‌توان گفت تصویری که در سریال معمای شاه نشان داده شده؛ دروغ است. قطعا وقتی آدم‌هایی از سیبری و از جنگ و فلاکت به یک کشور می‌آیند و حتی نان برای خوردن ندارند، دست به کارهای مختلفی می‌زنند که شاید بسیاری از آنها صحیح نباشد. وی ادامه داد: مهم این است که ما در نشان‌دادن و به‌تصویرکشیدن اتفاقات تاریخی چه زاویه نگاهی را انتخاب می‌کنیم و دوربینمان کدام قسمت را درشت می‌کند. نباید یادمان برود که در تصویر رویدادهای تاریخی یک موضوع را به‌درستی موشکافی کرده و قبل و بعد آن و علل و عوامل آن را نیز بیاوریم تا نتیجه‌ای که نشان داده می‌شود، غیرمنصفانه و یک‌سویه نباشد.
اما روابط‌عمومی سریال معمای شاه انتقادات سینایی را بی‌پاسخ نگذاشت و گفت: طبیعتا تن‌فروشی و فحشا یکی از پیامدهای زشت و ناگوار جنگ است و با توجه به نمایش اشغال کشور ایران از سوی متفقین در معمای شاه، این موضوع نیز با هدف نمایش پس‌زمینه‌های اجتماعی اشغال کشورمان در این اثر تلویزیونی گنجانده شده است.
البته با توجه به چارچوب‌های تلویزیون تلاش شده تا این امر به شکلی حداقلی صورت گیرد و برهمین‌اساس در سریال صرفا اشاره‌ای گذرا به این مسئله شده و تأکید تصویری بر این موضوع صورت نمی‌گیرد. آنچه در این بخش به تصویر کشیده شده، کاملا منطبق بر واقعیت‌های تاریخی بوده و در آثار تاریخی متعدد مورد تأکید قرار گرفته است.
انتقاد فرزند کاشانی
یکی دیگر از انتقادها به این مجموعه از سوی فرزند آیت‌الله کاشانی مطرح شد. در نامه انتقادی او مطرح شده بود که سازندگان سریال قصد دارند بر ایستادگی آیت‌الله کاشانی در برابر مداخله بیگانگان سرپوش بگذارند! کاشانی همچنین «محمدرضا ورزی»، کارگردان این سریال، را به دروغ‌پردازی در سریال‌های «پدرخوانده» و «کاخ تنهایی» متهم کرده بود. ابوالحسن مختاباد، منتقد موسیقی، هم با انتقاد از چگونگی نشان‌دادن روح‌الله خالقی در سریال گفته بود: «در سریال پیرمردی فرتوت را نشان می‌دهد که از دیدن نمایش بیرون آمده و در سرسرای سالن تئاتر عده‌ای تماشاگر دوره‌اش کرده‌اند درحالی‌که قد او از همه کوتاه‌تر است. سپس دیالوگی بین او (بازیگر نقش روح‌الله خالقی) و محمدرضا شریفی‌نیا و سعید نیکپور و امیریل ارجمند بعد از دیدن نمایش هملت برقرار می‌شود که از کار آقای خالقی تعریف و تمجید می‌کنند. اما مشکل در اینجاست که روح‌الله خالقی در آن تاریخ (سال ١٣٢٠) بیش از ٣٥ سال نداشته و قالب‌کردن مردی با گریم بالای ٦٥ سال به جای خالقی عملا نوعی دیگر از تحریف تاریخ است که به سراغ این سریال آمده. ضمن آنکه روح‌الله خالقی فردی بلند‌قد بود و استفاده از هنرپیشه‌ای کوتاه‌قد به‌جای او هم باز تحریفی دیگر است. حال با چنین وضعیتی که دست‌اندرکاران سریال حتی ظاهر کار را هم رعایت نمی‌کنند، چگونه می‌توان به محتوای آنها اعتماد کرد؟
نباید نگاه ایدئولوژیک داشت
دراین‌بین هستند کسانی که ماجرا را از زاویه‌ای دیگر می‌بینند. فرهاد توحیدی، از نویسندگان سینما و تلویزیون، در گفت‌وگویی در پاسخ به این پرسش که اساسا در نگارش و ساخت آثار تاریخی زاویه نگاه کارگردان یا نویسنده چه تأثیری در روایت داستان دارد؟ گفت: طبعا در نگارش یک اثر تاریخی نباید نگاه ایدئولوژیک داشت. گاهی شخصی که از این زاویه به وقایع نگاه می‌کند، از سر ایمان به ایدئولوژی این کار را انجام می‌دهد و تصویر خودش را از آنچه واقعیت نام دارد عرضه می‌کند. گاهی نیز اتفاق بدتری می‌افتد و از سر ایمان هم به آن نگاه نمی‌شود. او در پاسخ به این پرسش که نظرش درباره سریال معمای شاه چیست؟ اضافه کرد: «حقیقت این است که بخش کوچکی از سریال را دیدم اما نگاه این مجموعه به وقایع را دوست نداشتم. همچنان که آثار قبلی آقای ورزی را دنبال می‌کردم و جنس کارهای او من را به پیگیری سریال تشویق نمی‌کند».
توحیدی ادامه داد: به نظر من بحث صورت تاریخ نیست. به‌هرحال در آثار تاریخی ممکن است تفسیر خودتان را از رویدادها داشته باشید اما آنجایی که برای خوشایند این و آن ناچار به تحریف اثر باشید پذیرفتنی نیست.
نجفی چه می‌گوید؟
محمدعلی نجفی، کارگردان و البته ایفاگر نقش قوام؛ در «معمای شاه»، که خود سابقه ساخت سریال موفق «سربداران» را در کارنامه دارد، از زاویه‌ای دیگر به ساخت آثار تاریخی نگاه می‌کند. او در گفت‌وگو یی با اشاره به اینکه اساسا کارگردان، معلم تاریخ نیست، گفت: گاهی کارگردان برای بیان اتفاقی ظرف موردنظرش را در زمانی خاص قرار می‌دهد و براین‌اساس، مقطعی از تاریخ را انتخاب می‌کند. طبعا برای پیگیری سریالی تاریخی باید ببینید کارگردان از ساخت اثر و بیان مفهوم کارش چه منظوری داشته است؟ مثلا فرض کنید در سریالی مثل معمای شاه بخواهیم خاندان پهلوی، به‌ویژه اشرف پهلوی را نشان بدهیم و همه ما می‌دانیم که خصوصیات رفتاری و ظاهری او چگونه بوده است. طبعا نمی‌توان به‌راحتی آن را در رسانه ملی نشان داد.
او ادامه داد: رفتن سراغ تاریخ به این منظور است که حرفی که دغدغه کارگردان است بیان شود. حالا از این نظر که در بیان حرفش و ارتباط با مخاطب موفق می‌شود یا خیر موضوع دیگری است.
نجفی درباره شخصیت‌پردازی در سریال‌های این‌چنین اضافه کرد: در پرداخت شخصیت‌های تاریخی نمی‌توان نگاه کاملا سفید یا سیاه از شخصیت‌ها ارائه داد. شخصیت‌ها طبعا خاکستری هستند؛ گاهی پررنگ و گاهی هم کم‌رنگ می‌شوند.
تاریخ و زاویه نگاه هنرمند
نکته تأمل‌برانگیز در ترسیم سریال‌های تاریخی زاویه نگاهی است که کارگردان در روایت قصه یا پرداختن به شخصیت‌هایی خاص انتخاب می‌کند. نمونه موفقی که عمده‌ترین ساخته‌هایش را در قالب آثار تاریخی ارائه کرد، علی حاتمی است؛ همو که روایتش را از تاریخ معاصر تحسین کردند و بیان هنرمندانه او را ستودند. اینکه کارگردان از چه زاویه‌ای به تاریخ نگاه می‌کند و قصد دارد در قالب داستانش چه وجهی از تاریخ را برجسته کند، اتفاقی است که در هر اثر نسبت به اثر دیگر متفاوت است. سریال «معمای شاه»، البته فاقد زاویه نگاه کارگردان در روایت قصه و پرداختن به شخصیت‌هایی خاص است.
«معمای شاه» مردم‌پسند
کارگردان سریال «معمای شاه» گویا در برابر منتقدان تنهاست؛ چراکه نشانه‌هایی از استقبال مخاطب عام از این سریال به چشم می‌خورد. با گذشت قسمت‌های ابتدایی سریال، میزان استقبال مخاطبان رضایت‌بخش بوده؛ آن‌قدر که استیکرهای سریال در فضای مجازی در بین مردم دست به دست می‌شود.
«ورزی» در دسترس نیست
صحبت از چگونگی نگاه به تاریخ در سریال معمای شاه است. شاید محمدرضا ورزی که همراه با گروهی مدت‌ها، زمان صرف تحقیق و پژوهش آن کرده است، بهتر پاسخ بدهد.
ادامه فیلمبرداری معمای شاه با ضبط سکانس های مربوط به فدائیان اسلام
محمدرضا ورزی از ادامه تصویربرداری سریال معمای شاه خبر داد .
کارگردان مجموعه تلویزیونی معمای شاه درباره‌ی آخرین روند تولید این مجموعه اعلام کرد: همچنان در شهرک سینمایی غزالی مشغول تصویربرداری هستیم و تاکنون بیش از 70 درصد از کل تصویربرداری کار به پایان رسیده است.
محمدرضا ورزی افزود: هم اکنون درحال ضبط سکانس های مربوط به فدائیان اسلام هستیم که در این سکانس ها، حسام نواب صفوی در نقش شهید نواب صفوی ، حمید منوچهری در نقش آیت الله کاشانی، علی دهکردی در نقش جوانی آیت الله طالقانی و محمود مقامی در نقش مهدی عراقی ایفای نقش می کنند.
او ادامه داد در این سکانس دوران جوانی آیت الله طالقانی که مرتبط با شهید نواب صفوی است تصویربرداری می شود.
کارگردان سریال "عمارت فرنگی" درباره زمان پخش سریال معمای شاه هم گفت: درصورت فراهم بودن همه شرایط، ان شاالله از ابتدای مهرماه قسمت اول این مجموعه تلویزیونی که قرار است مخاطبان را با شخصیت‌هایی که شاید با بسیاری از آنها آشنایی ندارند، به روی آنتن برود.
ورزی تصریح کرد: با آغاز پخش سریال معمای شاه،کار فیلمبرداری همچنان ادامه خواهد داشت و پیش بینی می کنم کار تا پایان سال 94 کار ادامه داشته باشد. کارگردان "سریال تبریز در مه" درباره علت طولانی شدن تولید این سریال تاریخی اظهار داشت: معمای شاه یک پروژه ملی است و برای تولید آن همه ارگانها باید به ما کمک کنند، اینکه بگویم علت طولانی شدن روند تولید سریال سازمان صدا و سیما و مسایل مالی هست صحیح نیست. مثلا در اواخر دولت دهم ما با سازمان میراث فرهنگی با چالش بزرگی برخورد کردیم اما با تغییر دولت و آمدن رییس جدید سازمان میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی، آنها همکاری بسیار خوب و گسترده ای با پروژه معمای شاه کردند و به همین خاطر من از مسولان سازمان میراث فرهنگی تشکر می کنم.
ورزی همچنین تاکید کرد: با انتخاب آقای سرافراز بعنوان رییس رسانه ملی، این حمایت ها از پروژه بیشتر شد چه اینکه دیدیم ایشان برای بررسی روند ساخت معمای شاه و برای بازدید به پشت صحنه آن آمدند و این نشان دهنده اهمیت این سریال برای مسولان صدا و سیما است.
آقای سرافراز در بازدید از این سریال گفته بود: برای ساخت معمای شاه زحمات زیادی کشیده شده است و روایت معمای شاه از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که روایت درست از تاریخ انقلاب است که یک طرف آن شاه، یک طرف آن مردم، یک طرف آن انقلاب و یک طرف آن امام و نهضت حضور دارد.
ورزی افزود: به هرحال این تعامل بین رسانه ملی و سازمان میراث فرهنگی بمنظور تسریع در ساخت سریال معمای شاه تعامل بسیار خوبی است که امیدوارم تا پایان ساخت آن نیز ادامه داشته باشد.
کارگردان سریال "سالهای مشروطه" در پاسخ به این سوال که تاکنون چند قسمت از سریال معمای شاه آماده شده است تصریح کرد: تقریبا همه قسمت ها حاضر است اما لابه لای این قسمت ها پازل هایی دارد که باید کامل شود بعبارتی در هر قسمت از معمای شاه پنج یا شش سکانس کم داریم که در حال تکمیل آن هستیم.
محمد رضا ورزی در پایان گفت: فعلا بازیگر جدیدی به پروژه معمای شاه اضافه نشده است.
مجموعه تلویزیونی"معمای شاه" با ژانر تاریخی به کارگردانی محمدرضا ورزی و تهیه کنندگی علی لدنی، محصول شبکه یک سیما است که تولید آن از سال 1390 آغاز شد. این سریال، داستان زندگی محمدرضا پهلوی را از زمان بازگشت وی از سوئیس درسال ۱۳۱۵ تا زمان مرگ به تصویر می‌کشد.
این مجموعه بیش از 700 لوکیشن دارد که در آن ۱۶۰۰ بازیگر ایفای نقش کردند و بیش از ۱۵۰ نفر از عوامل سینمای ایران در آن حضور دارند. معمای شاه جریانات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی در دوره سلطنت محمدرضا پهلوی را به تصویر می کشد که قرار است در 45 قسمت 50 دقیقه ای تولید و از شبکه یک سیما پخش شود.
............................................................................
چرا معمای 20 میلیاردی شاه، اندازه یک مستند آماتور اثرگذار نیست؟
نکته تاسف آور اینکه این سریال حتی نتوانسته به اندازه برخی مستندهایی که یکی از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبانِ متعلق به خانواده پهلوی در تبلیغ و تطهیر دوران پهلوی ساخت، اثرگذار باشد؛ مستندهایی که شاید هزینه تولیدشان به صدهزار دلار نیز نرسیده باشد اما چون با سازوکار خصوصی تولید شده، دقت ویژه‌ای در تولیدشان وجود دارد و متاسفانه به همین دلیل اثرگذار است.
کد خبر: ۵۵۳۲۸۰
تاریخ انتشار: ۲۰ آذر ۱۳۹۴ - ۱۰:۴۱ - 11 December 2015
چرا معمای 20 میلیاردی شاه، اندازه یک مستند آماتور اثرگذار نیست؟
با اعلام هزینه شگفت‌انگیز تولید سریال «معمای شاه»، این پرسش پیش آمده که این مجموعه گرانقیمت با کدام نظارت جدی رسانه ملی در مراحل تولید همراه بوده و اگر واقعاً چنین نظارتی وجود داشته، چرا این مجموعه فاقد کیفیت و اثرگذاری متناسب با حجم سرمایه گذاری برای تولید آن است؟
به گزارش «تابناک»؛ سریال «معمای شاه» در شرایطی پخش می‌شود که هرچه قسمت‌های بیشتری از این مجموعه تلویزیونی به نمایش درمی‌آید، نقدهای جدی‌تری درباره کیفیت داستان پردازی، نقش آفرینی‌ها، دکوپاژ و فیلمبرداری و... مطرح می‌شود و گذر زمان و پخش قسمت‌های بیشتر نه تنها منجر به تعدیل نظر منتقدان نشده، بلکه همچنان نقدها رو به فزونی گذاشته است.
خطاهای فاحش تاریخی در این مجموعه که از 15 آبان بر روی آنتن رفت، یکی دیگر از نقاط ضعف سریال است که با توجه به آشنایی طیف وسیعی از مردم با این وقایع، به شدت مخاطب را دلزده کرده و از پخش یک روایت واقعی درباره مقطع تاریخی که این مجموعه روایت می‌کند، ناامید می‌سازد. این ضعف حتی بیش از خط داستانی، موقعیت سازی و دیالوگ‌های خنده دار برای گروهی از مخاطبان آزاردهنده است.
چرا معمای 20 میلیاردی شاه، اندازه یک مستند آماتور اثرگذار نیست؟
با این وجود اتفاقاً علی لدنی تهیه کننده سریال «معمای شاه» با اعتماد به نفسی مثال زدنی از مستند بودن این سریال سخن گفته و تاکید کرده است: «جوانان 100 سال دیگر و حتی بیشتر می توانند از این سریال به عنوان یک منبع تاریخی استفاده کنند و این سریال این قابلیت را دارد!»
«معمای شاه» مجموعه‌ای با 80 بازیگر اصلی و 560 بازیگر فرعی و به کارگردانی محمدرضا ورزی است که تصمیم داشته در 80 قسمت 50 دقیقه‌ای دوران پهلوی را به تصویر بکشد و بنابر ادعای سازندگانش، 4000 دقیقه زمان تولیدش در 1500 لوکیشن مختلف ضبط شده است اما همه این عدد و رقم‌ها روی هم برای صداوسیما چقدر هزینه در بر داشته است؟
تهیه کننده این فیلم، هزینه تولید این سریال را 20 میلیارد تومان اعلام کرده و با توجه به زمان 4000 دقیقه این سریال، چنین مبلغی را منطقی تلقی کرده، حال آنکه با چنین رقمی، تولید هر دقیقه سریال «معمای شاه» 5 میلیون تومان برای رسانه ملی هزینه بر بوده و متاسفانه این سریال نتوانسته اقبال مخاطب عمومی را جلب کند.
«معمای شاه» در شرایطی پخش می‌شود که همزمان شاهد پخش سریال «شهرزاد» در شبکه خانگی هستیم؛ سریالی که از منظری دیگری به برخی وقایع دوران پهلوی می‌پردازد و اگرچه به دوران خانواده پهلوی نمی‌رود اما همین تصویری که از شرایط آن دوران و به خصوص دوران کودتای 28 مرداد 1332 به نمایش می‌گذارد، به مراتب اثرگذارتر از «معمای شاه» است.
چرا معمای 20 میلیاردی شاه، اندازه یک مستند آماتور اثرگذار نیست؟
سریال «شهرزاد» به کارگردانی حسن فتحی در نقطه مقابل «معمای شاه» قرار داد و از سناریو، کارگردانی، ریتم مناسب در تدوین و عدم آب بستن، بازی، گریم، دکوپاژ و فیلمبرداری نسبتاً مناسبی برخوردار است و یک سر و گردن از سریال‌های دارای تم تاریخی تلویزیون بالاتر به نظر می‌آید و همین موضوع نشان می‌دهد اگر کار به اشخاص توانمند سپرد چه خروجی می‌توان دریافت کرد و در غیر این صورت نیز مخاطب باید انتظار چه محصولی را داشته باشد.
نکته تاسف آور اینکه این سریال حتی نتوانسته به اندازه برخی مستندهایی که یکی از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبانِ متعلق به خانواده پهلوی در تبلیغ و تطهیر دوران پهلوی ساخت، اثرگذار باشد؛ مستندهایی که شاید هزینه تولیدشان به صدهزار دلار نیز نرسیده باشد اما چون با سازوکار خصوصی تولید شده، دقت ویژه‌ای در تولیدشان وجود دارد و متاسفانه به همین دلیل اثرگذار است.
در واقع تا زمانی که سازوکارهای سنتی همچون رانت تولید محصولات «الف ویژه» با بودجه نامحدود وجود دارد و همچون سایر کشورها، سریال‌ها فصل به فصل تولید و پخش نمی‌شود و تولید فصل بعدی، موکول به بازخورد گرفتن از مخاطب نمی‌شود، باید منتظر تکرار فجایعی نظیر هزینه بیست میلیاردی برای تولید چنین آثاری بود.
این مسئله زمانی پراهمیت‌تر می‌شود که توجه کرد مسئولان رسانه ملی در سالهای اخیر همواره از کمبود اعتبارات سخن به میان آورده‌اند و حال مشخص می‌شود فقط برای این سریال 20 میلیارد تومان از منابع‌شان را بر باد داده‌اند و همین موضوع لزوم اصلاح جدی ساختار تولید سریال در تلویزیون را ضروری می‌سازد.
............................................................................
«معمای شاه» کجا فیلمبرداری شده است؟ +تصاویر
سریال «معمای شاه» از سریال‌های پرسروصدای رسانه ملی است که به خاطر گریم‌ها، انتخاب بازیگر و لوکیشن بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این گزارش به صورت مختصر به لوکیشن‌های این سریال می‌‌پردازیم.
مجله مهر: پخش سریال تلویزیونی «معمای شاه» از جمعه ۱۵ آبان ماه آغاز شده و این سریال هشتاد قسمتی تاکنون در چند بخش توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده است. «انتخاب بازیگر» و «چهره پردازی» دو بخش مهم در این اثر تلویزیونی است که حتی پیش از آغاز پخش و در همان مقاطع اولیه تصویربرداری در سال ۱۳۹۱ توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرد و بخش عمده ای از گپ و گفت های رسانه ای بر اساس آن شکل گرفت. بازیگران این سریال توسط «محمد رضا ورزی» نویسنده و کارگردان انتخاب شده‌اند و طراحی چهره پردازی سریال به عهده «شهرام خلج» بوده اما نقش آفرینی این بازیگران در «دکور» هایی صورت گرفته که تاکنون آنطور که باید و شاید به آن پرداخته نشده است.
«معمای شاه» کجا فیلمبرداری شده است؟
معمای شاه بیش از ۴۷۰ لوکیشن دارد!
شاید عده ای تصور می‌کنند سریال در فضاهای واقعی همچون «کاخ‌های باقیمانده از دوران پهلوی» به تصویر کشیده شده و در بخش‌هایی هم شهرک سینمایی غزالی محل تصویربرداری بوده اما این همه ماجرا نیست و در این بخش اتفاق‌های متعددی در گروهی که «داریوش پیرو» در مقام مدیر طراحی صحنه و دکور سرپرستی آن را به عهده دارد؛ صورت گرفته است. اگر سریال معمای شاه تاکنون شاهد «۸۰ بازیگر اصلی و ۵۲۰ بازیگر فرعی» بوده، در بخش دکور آمار به عدد «بیش از ۴۷۰» می‌رسد. این عدد شامل مکان‌ها و فضاهایی است که دوربین «فرشاد خالقی» مدیر تصویربرداری سریال وارد آنها شده و صحنه‌هایی از سریال را ثبت کرده است.
معمای شاه، سریال «کاخ نشین»!
در طول سالهای گذشته تقریباً تمامی سریال‌هایی که به تاریخ پهلوی و حتی قاجار پرداختند، از فضاها و مکان‌های واقعی برای تصویربرداری بهره گرفتند. شاید علت فراوانی تولید این آثار هم در نگاه اول همین مسئله «موجود و در دسترس بودن» لوکیشن باشد اما واقعیت این است که کار در این مکان‌های واقعی آنقدرها هم که به نظر می‌رسد ساده نیست و مشکلات پیچیده خاص خود را دارد. یکی از مهمترین گرفتاری‌های کار در فضاهای واقعی مثل کاخ سعد آباد، کاخ نیاوران، کاخ گلستان و... این است که گروه وارد فضایی موزه مانند می‌شود. جایی که در آن حتی اشیاء کوچک دارای شناسنامه تاریخی و ارزش نجومی هستند و به همین دلیل باید در نهایت دقت رفت و آمد تا به چیزی آسیب نرسد. در چنین فضایی امکان تغییر در صحنه‌ها وجود ندارد و گاه حتی امر مهم و کلیدی مانند «نورپردازی» با سختی صورت می‌گیرد زیرا قرار دادن هر وسیله نوری و یا نصب پروژکتور، باید با رعایت حساسیت‌های فراوان انجام شود تا به کاخ آسیبی نرسد. البته رعایت همه این دردسرها به نتیجه ای که حاصل می‌شود می‌ارزد زیرا بازیگران با حضور در مکان‌هایی که زمانی شخصیت‌های واقعی در آنها نفس کشیده‌اند خواه ناخواه در حس و حال واقعی صحنه قرار می‌گیرند و با فرمان «کات» کارگردان، راحت تر وارد تاریخ شده و اصطلاحاً در نقش خود «فرو» می‌روند. در معمای شاه حجم فراوانی از این صحنه‌ها وجود دارد. «کاخ سعد آباد» یکی از مهمترین توقف گاه‌های گروه سازنده معمای شاه از ابتدای دی ماه ۱۳۹۱ یعنی زمان آغاز تصویربرداری بوده است. در این مکان کاخ‌های مختلف مورد استفاده گروه قرار گرفته و در هر کاخ، بخش‌های مختلف شاهد حضور سازندگان سریال بوده است. مثلاً در «کاخ اشرف» دوربین وارد تالار پذیرائی، تالار نشیمن، دفتر کار و محوطه داخلی و خارجی آن شده است.
در «کاخ شهوند» هم که به کاخ سبز مشهور است، بخش‌هایی همچون: اتاق هیئت وزرا، تالار بزرگ، تالار حضور، تالار تشریفات، اتاق پیانو، اتاق خواب ثریا، اتاق کار رضا شاه،اتاق خواب محمد رضا و... مورد استفاده قرار گرفته است.
«معمای شاه» کجا فیلمبرداری شده است؟
بد نیست بدانید در دوران سلطنت رضاشاه و محمد رضا «سعد آباد» صرفاً مکان اقامتی و ییلاقی این پدر و پسر بود و بخش عمده ای از امور دربار در «کاخ مرمر» انجام می‌شد که به دلیل عدم امکان دسترسی به این فضا در حال حاضر، بسیاری از فضاهای آن در کاخ‌های دیگر همچون: گلستان و سعد آباد بازسازی شده است.
در محوطه سعد آباد کاخ دیگری به نام «ملت» وجود دارد که از آن با عنوان «کاخ سفید» هم نام برده می‌شود. در این مکان بخش‌های مربوط به تالار غذاخوری، دفتر کار فرح، اتاق خواب فرح، اقامتگاه پرون، اتاق بیلیارد، اتاق خو آب ثریا، تالار تشریفات و... مقابل دوربین رفته است.
«معمای شاه» کجا فیلمبرداری شده است؟
«کاخ ملکه مادر» هم از بخش‌های دیگر پذیرای سازندگان سریال بوده است. جالب است بدانید در کاخ‌ها صرفاً صحنه‌های مربوط به دربار مقابل دوربین نرفته بلکه به دلیل شناخت دقیق سازندگان سریال از زوایای مختلف این مکان‌ها، برخی دیگر از صحنه‌های سریال نیز در آن بازسازی شده است. مثلاً در قسمت چهارم، نمایش هملت که داخل یک سالن تئاتر اجرا شد، نه در سالنی واقعی بلکه در زیر زمین کاخ ملت بازسازی شد.
«معمای شاه» کجا فیلمبرداری شده است؟
مجموعه سعدآباد علاوه بر لوکیشن های ذکر شده شامل: سینمای اختصاصی، عمارت تاج الملوک، عمارت ملکه عصمت، زمین تنیس، عمارت اختصاصی فوریه، اقامتگاه شاپور ریپورتر، آشپزخانه سلطنتی، اقامتگاه ملکه نازلی و...نیز بوده و با توجه به فضای سبز و پُر دار و درخت آن، بخش‌هایی از داستان همچون: دره جنی، کلبه جنگلی و...نیز در آن مقابل دوربین رفته است.
از سعد آباد تا نیاوران
بخش عمده ای از زندگی «محمدرضا» که معمای شاه به آن می‌پردازد، در «کاخ نیاوران» رقم می‌خورد. جایی که محمد رضا و همسر سومش فرح، بخشی طولانی از دوران زندگی مشترک را در آن گذرانده و از همان جا برای همیشه ایران را تنها گذاشته و راهی فرودگاه شدند!! استراحتگاه شاه، کاخ فریده دیبا، استراحتگاه فرح، تالار غذا خوری، سینمای اختصاصی، اتاق جنگ، تالار مذاکرات، دفتر کار محمدرضا شاه، اتاق خواب محمد رضا، تالار لباس‌های محمدرضاعمارت ولیعهدی محمد رضا، اقامتگاه رضا پهلوی و... فضاهایی است که در این مکان به تصویر کشیده شدند.
«معمای شاه» کجا فیلمبرداری شده است؟
کاخ گلستان، دور از هیاهوی بازار
«بازار تهران» را تقریباً همه ایرانی‌ها و تهرانی‌ها می‌شناسند. هرکس دختر شوهر داده و یا برای زن دادن پسرش آستین بالا زده، حتماً روزی گذرش به این محدوده افتاده و در کنار خرید مفصلی که داخل کیسه‌های پلاستیکی بزرگ جا داده، با چلوکباب بازار و یا فلافل های حاوی سس مخصوص نیز دلی از عزا درآورده است. در محدوده میدان پانزده خرداد «کاخ گلستان» قرار دارد که برای دوره‌هایی به طور متناوب محل حضور گروه سازنده معمای شاه بوده است. مثلاً در همین مکان صحنه‌های مربوط به «عروسی ثریا و محمدرضا» مقابل دوربین رفته که در آینده شاهد آن خواهید بود. همچنین بخش‌هایی از صحنه‌های مربوط به منزل قوام السلطنه در همین مکان بازسازی شده است. در قسمت‌های آینده خواهید دید که چگونه اراذل و اوباش به تحریک دربار به منزل قوام یورش برده و آنجا را غارت می‌کنند. این صحنه‌ها در همین مکان به تصویر کشیده شده است. نکته جالب توجه در کاخ گلستان سکوت فضای داخلی آن است که این مسئله امکانی برای صدابرداری سر صحنه را در اختیار سازندگان سریال گذاشته است.
محل اجرای سرود «ای ایران» نیز یکی از ساختمان‌های کاخ گلستان بوده که به صورت یک تالار موسیقی بازسازی شد و اجرای این سرود شکوهنمد در آن به تصویر کشیده شد.
در کنار این لوکیشن ها که در تهران وجود دارد، کاخ‌های سلطنتی بابلسر و رامسر نیز میزبان سازندگان این سریال بوده است.
«معمای شاه» کجا فیلمبرداری شده است؟
«کاخ صاحبقرانیه» هم در میان لوکیشن ها این سریال جایگاهی ویژه برای خود دارد و صحنه‌های مختلفی از سریال در آن ضبط شده‌اند.
«معمای شاه» کجا فیلمبرداری شده است؟
یکی دیگر از استفاده‌های جالب در معمای شاه از کاخ‌ها، بازسازی دفاتر نخست وزیرهای مختلف در آن بوده است. فضای کاخ‌ها به دلیل شکوه و تجمل موجود در آن و نیز همچنین سبک خاص معماری برای این منظور انتخاب شده‌اند و البته با تمهیدات گروه سازنده، هرکدام بسته به تاریخ و زمان، با هم تفاوت‌های جدی از نظر ظاهری پیدا کرده‌اند.
«لاله زار» و معمای شاه
در ایران هیچ سریالی با موضوع تاریخ معاصر مقابل دوربین نمی‌رود مگر آنکه بخش‌هایی از سریال در «خیابان لاله زار» به تصویر کشیده شود. میراث گرانبهای مرحوم علی حاتمی در سالهای اخیر مورد استفاده کارگردان‌های مختلفی بوده و در سریال معمای شاه نیز بخش‌هایی از داستان در این فضا مقابل دوربین رفته است. پارک هتل، تئاتر پارس، خوار و بار فروشی، مزون عروس ونوس، دفتر روزنامه و کافه آی بتا برخی از این مکان‌ها هستند. جالب است بدانید «آی بتا» همان کافه ای است که در آن شخصیت «گلنار» با بازی نرگس محمدی کار می‌کند و در قسمت‌های آینده داستان شاهد اتفاق‌های مختلفی در آن خواهیم بود.
«معمای شاه» کجا فیلمبرداری شده است؟
«منیریه»، میراث معمای شاه برای شهرک غزالی
«سریال‌های تاریخ معاصر» در سالهای اخیر محصولی مهم و پُرتعداد برای سازمان صدا و سیما بوده‌اند و آثار مختلفی در این زمینه ساخته شده است اما به تناسب افزایش تولید، امکانات گسترش نیافته است. حالا در سریال معمای شاه همزمان با ساخت اثری تاریخی، فضاها و لوکیشن های گسترده و قابل توجهی نیز طراحی شده که این لوکیشن ها پس از پایان ساخت سریال محمد رضا ورزی، در اختیار دیگر گروه‌های فیلم سازی قرار خواهد گرفت.
«منیریه» منطقه ای در مرکز تهران است که این روزها به بورس لوازم ورزشی تبدیل شده است. در سریال معمای شاه میدان منیریه و خیابان‌های اطراف آن ساخته شده و بخش‌های مهمی از داستان در این دکور ماندگار رخ می‌دهد. این منطقه از بافت‌های شهری جدید ایران است که قدمت تاریخی چندانی ندارد و در دوران پهلوی اول شکل گرفت. «کاخ مرمر» محل فعالیت حکومتی رضاشاه بود و او برای آنکه امرای ارتش را در نزدیکی این مکان سکنی دهد تا هر زمان که خواست به آنها دسترسی داشته باشد، منیریه را در محدوده خیابان پهلوی ـ ولیعصر فعلی ـ برپا کرد. در معمای شاه شاهد تحولات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مختلفی خواهیم بود و میدان منیریه یکی از جلوه گاه‌های نمایش این تغییرات است. رژه نیروهای خارجی اشغال گر در این میدان، تغییرات ظاهری مغازه‌ها و تبدیل آنها به بورس لوازم ورزشی برخی از این رخدادها است.
این دکور شامل بخش‌های زیر است: مغازه‌های مختلف همچون: آجیل فروشی، الک باد بزنی، بانک، بزازی، تجارتخانه، چاپخانه تابش، خرازی، خراطی، دندان سازی، زرگری، زورخانه سعدیان، ساختمان نظامی، سبزی فروشی، سلمانی، صفحه فروشی، سیگار فروشی، سماور فروشی، عتیقه فروشی، عطاری،
عطریات شمیم، عکاسخانه، فرش فروشی تبریز، قاب سازی، قنادی میهن، قند فورشی، کافه، کبابی، کفاشی مانوک، کلاه فروشی، گرمابه صحت، گل فروشی ژرژیک، لحاف دوزی، ماست بندی زندیه، محضر ازدواج و طلاق، مدرسه ابومسلم، مزون رامش، میوه فروشی، نقره فروشی، نوشت افزار فروشی شفیعی، واکسیل فروشی، بقالی، خیابان، خیاطی آراکس، دکه سیگار فروشی، دوچرخه فروشی، مطب دکتر وزیری، نانوائی سنگکی محمدی، چراغ فروشی، داروخانه وزیری و کتابفروشی معرفت. مسجد و سقاخانه هم بخش دیگری از این دکور است. در طول پخش این سریال هشتاد قسمتی، هر بار دوربین وارد یکی از این فضاها شده و قصه ای را روایت خواهد کرد.
«معمای شاه» کجا فیلمبرداری شده است؟
«دکتر وزیری» چشم پزشک حاذق معمای شاه
سریال معمای شاه فقط روایت زندگی شاه و درباریان نیست و درخلال روایت زندگی شخصیت‌های تاریخی، کارگردان با گنجاندن روایت زندگی «خانواده دکتر وزیری» فضایی را فراهم آورده تا قصه ای جذاب و موازی دربار در سریال شکل بگیرد. خانواده دکتر وزیری صاحب خانه ای مجلل و اعیانی در سریال هستند و بخش مهمی از ماجراها، داخل همین خانه شکل می‌گیرد. سر سرای ورودی، کرسی خانه، اتاق طوبی، اتاق غذا خوری، اتاق محمود،
باغ، گلخانه، اتاق‌های نشیمن، حمام خزینه، هشتی، اتاق کار محمود، خانه محمود و همسرش و... بخش‌های مختلف این دکور است.
لوکیشن های سیاسی
وقتی چهارچوب روایتی قصه ای بشود «تاریخ معاصر» قطعاً مکان‌های سیاسی هم به جایی برای روایت داستان تبدیل خواهند شد. در سریال معمای شاه شاهد حضور شخصیت‌های داستان در «مجلس» خواهیم بود. مجلس شورای ملی ـ بهارستان کنونی ـ و مجلس سنا ـ مجلس سابق شورای اسلامی با صندلی‌های زرشکی رنگ ـ دو مکان عمده ای است که در سریال به آن توجه شده است. مجلس شورای ملی شامل مکان‌هایی همچون: اتاق محمد مصدق، کمیسیون نفت، صحن مجلس و... است.
«معمای شاه» کجا فیلمبرداری شده است؟
لوکیشن های دیگر
آنچه خواندید همه فضاهایی که در این سریال تاریخی مشاهده خواهید کرد نیست. سریال در بخش‌هایی مفصل به «منزل مصدق در احمد آباد مستوفی» و «منزل مصدق در تهران» می‌پردازد. در جایی دیگر به سراغ «زورخانه شعبان جعفری» می‌رود و در جایی هم «خیمه جشن‌های ۲۵۰۰ ساله» را برپا خواهد کرد. «چاپخانه روزنامه کیهان»، «دبیرستان البرزپادگان عشرت آباد»، «خیابان‌های قم و صحن مطهر حرم حضرت معصومه (س)، از دیگر بخش‌هایی است که به زودی شاهد حضور عوامل این سریال خواهند بود.
«معمای شاه» کجا فیلمبرداری شده است؟
همچنین بخش‌های زیادی از سریال در زندان‌ها و بازداشتگاه‌هایی همچون: «کمیته مشترک ضد خرابکاری» ـ موزه عبرت فعلی ـ و دیگر مکان‌های مرتبط با ساواک روایت می‌شود. «میدان ژاله» نیز یکی دیگر از لوکیشن های اصلی این سریال است که این روزها دکور آن در حال ساخت است. چاپخانه، انتشارات، سینما، جگرکی، آبمیوه فرشی و.... بخشی از فضاهایی است که در این دکور بازسازی می‌شود و البته واقعه هفده شهریور نیز رخدادی است که در این دکور به تصویر کشیده خواهد شد.
این سریال حجم بالایی از فضاهای اینگونه را دارد که گهگاه با شکل و شمایلی تازه خودش را در سریال نشان می‌دهد. مثلاً در «قسمت پنجم» که جمعه سیزدهم آذرماه پخش شد، بینندگان شاهد «اردوگاه آق بابای» قزوین بودند. جایی که رضامیرپنج در آن از آینده‌اش مطلع شد. این فضا تفاوتی جدی با دیگر بخش‌های معمای شاه داشت. معمای شاه باز هم با چنین صحنه‌های جذابی شما را غافلگیر خواهد کرد.
............................................................................
بازیگر معمای شاه:
۳۴ کیلو برای ایفای نقش محمدرضا پهلوی وزن کم کردم +عکس
حسین نورعلی که برای بازی در نقش محمدرضا پهلوی مجموعه «معمای شاه» ۳۴ کیلو وزن کم کرده از تجربه سه سال بازی در این سریال می‌گوید.
خبر ایرانی: حسین نورعلی که برای بازی در نقش محمدرضا پهلوی مجموعه «معمای شاه» ۳۴ کیلو وزن کم کرده از تجربه سه سال بازی در این سریال می‌گوید.
حسین نورعلی که بیشتر در حوزه دوبله فعالیت دارد با ایفای نقش محمدرضا پهلوی در مجموعه «معمای شاه» که این شب ها از شبکه یک سیما روی آنتن می‌رود شهرتی بیش از پیش برایش رقم خورده است.
اگرچه ایفای نقش های تاریخی و کاراکترهایی که هنوز در ذهن مردم تصوراتی از آنها باقی مانده با قضاوت بیننده همراه است، اما او معتقد است اولین چیزی که ایفای نقش را ممکن می‌کند عشق به کار است و عشق این اجازه را به شما می دهد که در لحظه بازی اعتقادات شما جایش را به باورهای کاراکتر بدهد.
بازیگر معمای شاه: ۳۴ کیلو برای ایفای نقش محمدرضا پهلوی وزن کم کردم
نورعلی که شباهتی ظاهری به محمدرضا پهلوی دارد برای ایفای بهتر این نقش به مدت ۳ سال گریم های سخت و سنگینی را تحمل کرده و مجبور به گرفتن رژیم های سخت شده است.
خبرایرانی در گفتگو با این بازیگر از شرایط روزهای تولید و چگونگی رسیدن او به نقش بیشتر مطلع خواهیم شد.
* بعد از پشت سرگذاشتن روزهای سخت بازی در «معمای شاه» این روزها مشغول چه کاری هستید؟
- این روزها بیشتر به خودم می پردازم و به کارهای شخصی رسیدگی می کنم البته سکانس هایی از فاز دو و سه «معمای شاه» باقی مانده که باید در موعد مقرر آنها را هم به نتیجه برسانم. علاوه بر این کماکان به کار دوبله هم مشغول هستم.
* حضورتان در این پروژه چطور ممکن شد؟
- پیش از این در سریال «عمارت فرنگی» ساخته محمدرضا ورزی با این کارگردان همکاری داشتم. همان زمان صحبتی پیش آمد که ورزی گفت اگر فرصتی دست دهد تا درباره دوره پهلوی دوم مجموعه ای بسازم تو را برای این نقش انتخاب خواهم کرد و تقدیر این شرایط را فراهم کرد تا «معمای شاه» به نتیجه برسد و من نقش محمدرضا پهلوی را ایفا کنم.
* حسین نورعلی برای رسیدن به این نقش چه نکاتی را مدنظر داشت؟
- شهرام خلج طراح چهره پردازی و سید جلال موسوی مجری گریم برای تک تک کاراکترها زحمت کشیدند و ساعات زیادی با تمرکز روی چهره ها کار می کردند. کاراکتری که قرار بود من ایفا کنم نام و چهره ای شناخته شده بود و علی رغم شباهتی که وجود داشت باید همه چیز مو به مو شبیه سازی می شد. یکی از نکات مهم، استایل و اندام بود که باعث شد من قبل از آغاز کار ۳۴ کیلو وزن کم کنم تا شباهت بیشتری به نقش محمد رضا داشته باشم.
* حین انجام کار چطور، دشواری های اجرا قابل تحمل بود؟
- حضور بازیگران کار بلد و صبور مهمترین عامل به نتیجه رسیدن پروژه بود. افرادی مثل اصغر محبی از مشوقانی بود که سختی کار را برای من بی معنا کرد. چنین آثاری لحظات سخت و طاقت فرسای زیاد دارد. گاهی صبح زود آفیش می شدیم اما معلوم نبود چه زمانی به خانه های مان برمی گردیم. گاهی ۵ سکانس را در یک روز ضبط می کردیم که هرکدام موقعیت ها و فضای کاملا متفاوتی از هم داشتند ولی افراد پشت و جلوی دوربین متشکل از مجموعه ای بود که زبان هم را می شناختند و به همین دلیل مشکلی بابت نوع ارتباط میان افراد نداشتیم.
* بازی شما چند سال طول کشید؟ آیا پیش آمد که نیمه راه از ایفای نقش خسته شوید؟
- به مدت ۳ سال جلوی دوربین «معمای شاه» بازی کردم. همه تلاشم این بود نقشی باورپذیر ایفا کنم. با وجود مزیت هایی که این پروژه داشت قطعا بسیاری از دوستان ممکن بود کار را قبول نکنند چون این نقش و برخی دیگر از نقش ها بسیار خطرناک است و در آن حرف و حدیث وجود دارد ولی من همیشه اهل خطر بودم و به همین دلیل این نقش را قبول کردم.
* «معمای شاه» قصه ای از یک رویداد کاملا واقعی و معاصر است که هنوز جزییات آن روزها در اذهان بخشی از مردم است. نگران قضاوت های مردم نبودید؟
- در تاریخ معاصر ایران اسناد موثقی وجود دارد که بخش عمده ای از سریال بر اساس آن ساخته شده است. خوشبختانه این مجموعه افراد مطلعی چون موسی حقانی را به عنوان مشاور تاریخی در کنار خود داشته است. محمدرضا ورزی در مقام کارگردان نیز اطلاعات تاریخی دقیقی داشته و کار بر همین اساس پیش رفته است. من به عنوان بازیگر همیشه به متن اتکا می کنم و البته با راهنمایی های کارگردان مطالعاتی را انجام می دهم. بازیگر باید به این باور برسد که برخی نقش ها به شدت وابسته به فیلمنامه است و دانشی بیش از آنچه او می داند پشت کار نهفته است. شخصیت محمدرضا هم یک سری ویژگی های خاص خود را داشت به خصوص که این شخصیت را همه دنیا می شناختند. از این جهت نه می شد بیشتر از آنچه که بود بازی کرد و نه از آن کم گذاشت. اولین چیزی که در ایفای نقش وجود دارد عشق به کار است و عشق این اجازه را به شما می دهد که در لحظه بازی اعتقاداتتان جایش را به باورهای کاراکتر بدهد. من هم نقشم را عاشقانه ایفا کردم و سعی داشتم ریزترین نکات را مدنظر داشته باشم تا باورپذیر باشد.
* تجربه حسین نورعلی در لباس محمد رضا پهلویِ «معمای شاه» چطور بود؟
- در «معمای شاه» هر آنچه را باید یاد می گرفتم و هرچه در توانم بود صرف این نقش کردم. ضعف هایی قطعا در بازی من بوده که آنها را کتمان نمی کنم اما خوشحالم هر آنچه را می شد در این پروژه به اجرا گذاشت تجربه کردم و حسرتی از اینکه بعدا بگویم کاش فلان سکانس را جور دیگری بازی می کردم ندارم. هنر غرور نمی شناسد و من خاضعانه تلاش کردم فقط از هنرمندانی که در این کار بودند یاد بگیرم.
یکی از آرزوهای هر بازیگر این است که بتواند مقاطع مختلف زندگی یک شخصیت را بازی کند آن هم کسی که همه دنیا او را می شناسند. من ۱۹ سالگی محمدرضا پهلوی را تا لحظه مرگش در قاهره ایفا کردم و شاید این انتهای تجربه من در بازیگری باشد. نمی دانم بعد از این نقشی را قبول می کنم یا نه اما اگر هم این اتفاق نیفتد نگرانی از این بابت ندارم چرا که آموختنی ها را در این سریال کسب کردم.
* پیش از این فیلم و سریال های زیادی از دوره دوم پهلوی ساخته شد. بازیگرانی که پیش تر در این قالب ظاهر شدند چقدر در ایفای نقش شما تاثیرگذار بودند؟
- زمانی که این نقش به من واگذار شد از کارگردان خواستم تمام سریال هایی که در این رابطه تولید شده به من معرفی کند. همه هنرمندانی که پیش از من در این نقش ظاهر شده بودند عالی بازی کردند اما من به عنوان بازیگر نسل جدید باید کاری تازه انجام می دادم. فیلمی که بیست سال پیش با موضوع زندگی محمدرضا پهلوی ساخته شده با امروز متفاوت است. در پایان به رضا بنفشه خواه، ناصر گیتی جاه و امیر مهدی کیا که پیش از این هنرنمایی کردند دست مریزاد می گویم و با احترام به همه آنها نقشی بازی کردم که امیدوارم «معمای شاه» را مردم دوست داشته باشند.
............................................................................
رها ماهرو : بازدیدکنندگان وبسایت رها ماهرو ، خواهشمندیم نظرات و انتقادات خودتان را نسبت به سریال معمای شاه از محمدرضا ورزی برایمان بفرستید .
............................................................................